1848. “Kommunist partiyasının manifesti” nəşr edilib
1895. Məşhur sovet şərqşünası Yevgeni Belyayev anadan olub
1916. Birinci Dünya müharibəsinin ən qanlı əməliyyatlarından olan Verden vuruşması başlayıb. Bir ilə yaxın davam edən vuruşmalarda təqribən 300 000 insan həlak olub. Tarixçilər bu hadisəni “Verden cəhənnəmi” adlandırırlar
1920. SSRİ-də “QOELRO” planı qəbul edilib
1921. Yoxsul komitələrinin I Ümumazərbaycan qurultayı başlayıb. Qurultay 23 dekabrda başa çatıb
1955. Tarzən Elxan Mansurov anadan olub
1973. Laosda müharibə başa çatıb
1976. İlk “VAZ 2106” avtomobili konveyerdən çıxıb. Təkcə VAZ özü bu modeldən təqribən 5 milyon ədəd istehsal edib.
1984. Sovet yazıçısı Mixail Şoloxov vəfat edib
1992. Azərbaycan Respublikası Fransa və Polşa ilə diplomatik münasibətlər qurub
1997. Akademik Ziya Bünyadov qətlə yetirilib
1998. Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında hüquqi yardım haqqında Saziş imzalanıb
2001. Bakıda TRASEKA hökumətlərarası komissiyasının daimi katibliyinin ofisi açılıb
1512. Florensiyalı dəniz səyyahı Vespuççi Ameriqo vəfat edib
1671. Alman diplomatı və səyyah Adam Oleari vəfat edib. O, səfər qeydlərində Bakıdakı neft quyuları və Dədə Qorqud qəhrəmanlarının qəbirləri ilə bağlı məlumatlar verib
1788. Alman filosof Artur Şopenhauer anadan olub
1810. Polyak əsilli bəstəkar Frederix Şopen anadan olub. Bəzi mənbələr onun doğum tarixini 2 mart kimi göstərir
1819. İspanlar Floridanı ABŞ-a 5 milyon dollara satıb
1848. Parisdə “İyul Monarxiyasına” qarşı çıxışlar başlayıb
1866. Cəlil Məmmədquluzadə anadan olub
1922. Azərbaycanın SSR-in xarici işlər naziri (1944-1958) Mahmud Əliyev anadan olub
1974. Pakistan özünün keçmiş əyaləti olan Banqladeşin müstəqilliyini tanıyıb
1976. Qarabağın oyunçusu Zaur Ramazanov anadan olub
1988. Əsgəranda ermənilər 2 azərbaycanlı gənci qətlə yetirib
1998. Azərbaycan Respublikası Prezidenti “İnsan və vətəndaş hüquqları və azadlıqlarının təmin edilməsi sahəsində tədbirlər haqqında” fərman imzalayıb
632. Məhəmməd peyğəmbər (s) Vida xütbəsini söyləyib
1855. Alman fizik Karl Fridrix Qauss vəfat edib
1893. Alman mühəndis Rudolf Dizel yeni mühərriki patentləşdirib. Sonrada bu ixtira onun şərəfinə “Dizel mühərriki” adlandırılıb
1903. Kuba Quantanamo adasını ABŞ-a əbədi icarəyə verib
1909. Şərqşünas Həmid Araslı anadan olub
1911. Musiqiçi Şəmsi Bədəlbəyli anadan olub
1918. Zaqafqaziya Seymi açılıb. Gegeçkorinin başçılığı ilə Zaqafqaziya hökuməti təşkil edilib
1918. Sovet Rusiyasında ümumi səfərbərlik elan edilib. Bu tarix Sovet ordu və Donanmasının yaranma günü hesab edilir. Hazırda bu tarix Rusiya, Ukrayna, Belarus və Cənubi Osetiyada “Vətənin müdafiəçisi günü” kimi qeyd edilir.
1920. Britaniyanın Zaqafqaziyadakı ali komissarı Oliver Uordropun Tiflisdəki mənzilində Fransa nümayəndəsinin iştirakı ilə Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələrinin müşavirəsi keçirilib. Britaniya bolşevik təhlükəsi barədə xəbərdar edib və Qafqaz Respublikalarını daxili münaqişələrə son qoymağa çağırıb
1921. Yoxsul komitələrinin I Ümumazərbaycan qurultayı başa çatıb
1929. Moskva və bütün Rusiyanın keçmiş patriarxı II Aleksi anadan olub
1941. Plutonium elementi sintez edilib
1944. Stalinin fərmanı ilə Çeçen-İnquş Muxtar Respublikası ləğv edilib, çeçenlərin Orta Asiyaya sürgün edilməsi prosesi başlayıb
1946. Futbolçu Anatoli Banişevski anadan olub
1947. Beynəlxalq Standartlaşma Təşkilatı (İSO) təsis edilib
1954. Ukrayna prezidenti Viktor Yuşenko anadan olub
1959. Strasburqda Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin (AİHM) ilk iclası keçirilib
1979. SSRİ Ali Soveti “Azərbaycan SSR-də kənd təsərrüfatını daha da ixtisaslaşdırmaq, üzümçülük və şərabçılığı inkişaf etdirmək tədbirləri Haqqında” qərar verib
1983. Aktyor Hüseynağa Sadıqov vəfat edib
1993. Azərbaycan Respublikasının dövlət gerbi təsdiq edilib
2003. Prezident Heydər Əliyev ABŞ-a rəsmi səfərə yola düşüb
2003. Aktyor Həsən Turabov vəfat edib
Günün aforizmi
“İnsanların ən pisi axirətini dünyasına satandır”.
1797. İngiltərə Bankı ilk funt sterlinqi tədavülə buraxıb
1802. Fransız yazıçı Viktor Hüqo anadan olub
1815. Napaleon Bonapart Elba adasından qaçıb
1829. “Mavi cins”in ixtiraçısı Oskar Levi Strauss anadan olub
1870. Nyu-York metrosu işə düşüb
1905. Qafqaz canişinliyi bərpa edilib
1926. Bakıda I Türkoloji qurultay işə başlayıb
1936. Hitler Volfsburqda “Volkswagen” zavodunu təntənəli surətdə açıb
1952. Baş nazir Uinston Çörçil Böyük Britaniyanın atom bombasını istehsal etdiyini və sınaqların Avstraliya səhrasında keçiriləcəyini elan edib
1954. Türkiyənin baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğan anadan olub
1991. Səddam Hüseyn Bağdad radiosu vasitəsilə İraq ordusunun Küveytdən çəkildiyini bildirib
1992. Ermənilər sovet ordusunun 366-cı alayı ilə birgə Xocalıda qırğın törədib. Xocalı Soyqırımı nəticəsində 613 azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilib, 1000-dən çox insan yaralanıb. Həlak olanlar arasında Milli Qəhrəman, Xocalı aeroportunun rəisi Əlif Hacıyev də vardı.
1992. Azərbaycan Respublikası ilə Banqladeş arasında diplomatik əlaqələr qurulub
1993. Nyu-Yorkda yerləşən “World Trade Center”in altındakı avtoparkda bir yük maşınında baş verən partlayış nəticəsində 6 nəfər həlak olub, mindən çox adam yaralanıb
1998. Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti və Yaponiyanın “MİTSUİ” Neft Şirkəti arasında pay bölgüsü haqqında Saziş imzalanıb
2001. Taliblər Əfqanıstanın Bamyan kəndindəki Budda heykəllərini məhv edib. Bu hadisə böyük diplomatik böhran yaradıb.
2003. Azərbaycanla Amerika Birləşmiş Ştatları arasında “Şəxslərin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə təsliminə dair Saziş” imzalanıb.
2004. ABŞ öz vətəndaşlarına 23 ildən bəri davam edən Liviyaya səyahət qadağasını ləğv edib
2004. Makedoniyanın prezidenti Boris Trajovski Bosniya-Hersoqovinada təyyarə qəzası nəticəsində həlak olub.
Günün aforizmi
“Ermənilər həmişə başqa dinə qulluq edən hökmdarların hakimiyyəti altında olmuşlar. Nəticədə öz fikir, niyyət və duyğularını gizli saxlayan, hiyləgər və kələkbaz adamlara çevrilmişlər”.
Yer imleri