Boş Danışmamaq



Boş da*nı*şıq Al*la*hın xa*tır*lan*ma*dı*ğı, Al*lah razılığının nə*zə*rə alın*ma*dı*ğı, in*sa*nın axi*rə*ti üçün heç bir fay*da*sı ol*ma*yan da*nı*şıq*lar*dır. Ca*hil in*san vax*tı*nın bö*yük his*sə*si*ni heç bir fay*da*sı ol*ma*yan və ru*ha da əziy*yət ver*ən boş da*nı*şıq*la*ra sərf edir. Bir ye*rə top*lan*dıq*da boş da*nı*şıq*lar*la in*san*la*rın vax*tı*nı al*maq şey*ta*nın ən bö*yük hiy*lə*lə*rin*dən bi*ri*dir. Bu yol*la şey*tan in*san*la*rı Al*la*hı xa*tır*la*maq*dan uzaq*laş*dır*maq, on*la*rın Al*la*hın var*lı*ğı*nın də*lil*lə*ri olan say*sız-he*sab*sız ayə və mö*cü*zə*lə*ri gör*mə*lə*ri*nə, ya*ra*dı*lış*la*rı*nın məq*sə*di*ni dü*şün*mə*lə*ri*nə ma*ne ol*maq və axi*rət üçün is*ti*fa*də edə*cək*lə*ri qiy*mət*li vaxt*la*rı*nı boş ye*rə sərf et*dir*mək is*tə*yir.

Şey*tan in*san*la*rın so*si*al tə*bə*qə*lə*ri*nə, mə*də*niy*yət və zə*ka sə*viy*yə*lə*ri*nə əsaslanaraq, on*la*rın nəfs və hə*vəs*lə*ri*nə ən çox uy*ğun olan möv*zu*la*rı təl*qin edir və da*im boş da*nı*şıq*la*ra sövq edir. Mə*sə*lən, ol*duq*ca aşa*ğı mə*də*ni sə*viy*yə*yə ma*lik olan in*san*lar ara*sın*da da*ha çox on*la*rın öz söz*lə*ri ilə de*sək, “ya*rış sev*gi*si”, “ca*van*lıq sev*gi*si”, “uşaq, ye*mək və ev sev*gi*si» ad*lan*dı*rı*lan möv*zu*la*rı önə çə*kir. İş dün*ya*sı*nı əha*tə edən hər növ iq*ti*sa*di, bir*ja, fa*iz ki*mi digər möv*zu*lar in*san*la*rın bü*tün gün*də*lik hə*yat*la*rın*da on*la*rın vax*tı*nı alan məsələlərdir. Özü*nü zi*ya*lı, in*tel*lek*tu*al, mə*də*ni gös*tər*mək is*tə*yən bir qrup in*san da öz ara*la*rın*da müx*tə*lif si*ya*si, so*si*al möv*zu*lar*da, bu gü*nə qə*dər heç bir konk*ret fay*da*sı ol*ma*yan mü*za*ki*rə və da*nı*şıq*lar*da vaxt*la*rı*nı boş ye*rə sərf edir, bu*nun*la da çox mü*hüm mə*sə*lə*lə*ri həll et*dik*lə*ri*ni zənn edir*lər. Çox vaxt te*le*vi*zi*ya*da*kı də*yir*mi ma*sa*lar*da heç bir nə*ti*cə əl*də edə bil*mə*yə*cək*lə*ri*ni və bun*la*rın mə*na*sız ol*du*ğu*nu bil*dik*lə*ri hal*da, sa*at*lar*la yal*nız öz*lə*ri*ni nü*ma*yiş et*dir*mək, öz*lə*ri*ni cə*miy*yə*tə və ət*ra*f*da*kı*la*ra dü*şü*nən, prob*lem*lə*ri həll edən in*san*lar ki*mi gös*tər*mək məq*sə*di*lə mü*za*ki*rə*lər apa*rır*lar. Yük*səl*mə*yə, irə*li keç*mə*yə ça*lı*şa*raq müx*tə*lif məq*səd*lə*ri*nə çat*ma*ğa can atır*lar. Din möv*zu*su ilə bağlı müzakirələr zamanı bə*zi*lə*ri hə*min boş və məq*səd*siz da*nı*şıq mü*hi*ti*ni di*nə qar*şı təz*yiq et*mək, kin və nif*rət*lə*ri*ni bil*dir*mək üçün für*sət sa*yır*lar. Al*lah Öz ayə*lə*rin*də bu dav*ra*nış*lar*dan be*lə bəhs edir:

“İn*san*lar içə*ri*sin*də elə*si də var*dır ki, na*dan*lı*ğı üzün*dən Al*lah yo*lun*dan dön*dər*mək və bu min*val*la onu məs*xə*rə*yə qoy*maq üçün mə*na*sız söz*lə*ri sa*tın alar. Məhz be*lə*lə*ri*ni al*çal*dı*cı bir əzab göz*lə*yir” (Loğ*man su*rə*si, 6).

Boş da*nı*şıq in*kar*çı*la*rı fərq*lən*di*rən xü*su*siy*yət ol*du*ğu ki*mi, boş da*nı*şıq*la*ra mə*həl qoy*ma*maq, bun*dan na*ra*hat ol**mamaq da mö*min*lə*rə xas olan xü*su*siy*yət*dir:

“O kəs*lər ki, ya*lan ye*rə şa*hid*lik et*məz, fay*da*sız bir şey*lə rast*laş*dıq*la*rı za*man on*lar*dan üz çe*vi*rib vü*qar*la ke*çər” (Fur*qan su*rə*si, 72).

“On*lar boş bir söz eşit*dik*lə*ri za*man on*dan üz çe*vi*rib: “Bi*zim əməl*lə*ri*miz bi*zə, si*zin əməl*lə*ri*niz də si*zə aid*dir. Si*zə sa*lam ol*sun! Biz ca*hil*lə*ri is*tə*mi*rik!” - de*yir*lər” (Qə*səs su*rə*si, 55).

Şey*tan hər az*ğın möv*zu*da ol*du*ğu ki*mi, Quran*dan kə*nar ca*hil vər*diş*lə*ri də məq*bul ör*tük*lər al*tın*da mö*min*lə*rin hə*ya*tı*na da*xil et*mə*yə ça*lı*şa*caq, mö*min*lə*rin boş ol*duq*la*rı vax*tın gəl*mə*si*ni göz*lə*yə*cək. Bu*na gö*rə də mö*min hər za*man ayıq-sa*yıq ol*ma*lı, be*lə və*ziy*yət*lə qar*şı*laş*dı*ğı za*man al*dan*ma*malı dər*hal Al*la*hın xa*tır*lan*dı*ğı şə*rai*ti tə*min et*mə*li*dir. Mö*min in*kar*çı*la*rın cə*ha*lət, ağıl*sız*lıq, boş da*nı*şıq ki*mi ki*çik və bə*sit ol*ma*ğın gös*tə*ri*ci*si olan vər*diş*lə*ri*ni və əx*laq xü*su*siy*yət*lə*ri*ni heç vaxt özü*nə ya*raş*dır*ma*ma*lı*dır.

Cən*nət*də mö*mi*nin ru*hu*nu sı*xıb na*ra*hat edən hər bir əziy*yət ki*mi boş da*nı*şı*ğın da ol*ma*ma*sı çox bö*yük ne*mət*dir:

“Rəh*ma*nın Öz bən*də*lə*ri*nə vəd et*di*yi və on*la*rın gör*mə*di*yi Ədn cən*nət*lə*ri*nə. Onun və*di müt*ləq ye*ri*nə ye*tə*cək*dir. On*lar ora*da boş (lağ*la*ğı) söh*bət*lər de*yil, an*caq: “Sa*lam!” eşi*dər*lər. Ru*zi*lə*ri də sə*hər-ax*şam ora*da*dır” (Mər*yəm su*rə*si, 61-62).
(məqalə harun yahya)