“Əgər Al*lah in*san*la*rı gü*nah*la*rı*na, haq*sız*lıq*la*rı*na gö*rə cə*za*lan*dır*say*dı, yer üzün*də heç bir can*lı sağ qoy*maz*dı. La*kin Al*lah on*la*ra mü*əy*yən müd*dət möh*lət ve*rər. Əcəl*lə*ri gə*lib çat*dıq*da isə bir*cə sa*at be*lə nə ge*ri qa*lar, nə də irə*li ke*çə bi*lər*lər” (Nəhl su*rə*si, 61).
Ayə*də bil*di*ril*di*yi*nə gö*rə, in*san*lar zülm etdiklərinə görə im*ta*ha*na çə*kil*dik*lə*ri za*man dünyada heç bir can*lı kə*nar*da qal*ma*ya*caq. Ay*dın*dır ki, bu*ra iman gə*ti*rən*lər də da*xil*dir. Be*lə olan hal*da heç bir mö*min özü*nü xə*ta*sız və gü*nah*sız he*sab edə bil*məz.
İman gə*ti*rən*lər də gün ər*zin*də bi*lə*rək*dən və ya bil*mə*yə*rək*dən bir çox səhv*lə*rə yol ve*rə bi*lər*lər. Ağ*lı*nın, ima*nı*nın, şüu*ru*nun də*rə*cə*si*nə gö*rə hə*min səhv və gü*nah*lar da ar*tıb-aza*la bi*lər. La*kin heç bir in*san səhv iş gör*mə*yə*cə*yi*nə əmin ola bil*məz. Özü*nü qü*sur*suz və ide*al he*sab et*mək özü-öz*lü*yün*də müx*tə*lif gü*nah*la*ra səbəb olacaq səhv düşüncədir. Quran*da be*lə bir qü*sur*suz*luq id*dia*sı*nın fi*ron*la*ra xas an*la*yış ol*du*ğu bil*di*ri*lir.
Mö*min in*san, ima*nı və bu*ndan irəli gələn şüu*ru da art*dıq*ca özü*nü gü*nah*sız he*sab et*mə*yə de*yil, öz səhv və gü*nah*la*rı*nı da*ha yax*şı dərk et*mə*yə baş*la*yır. Ya*şa*dı*ğı şə*rai*ti da*ha yax*şı dərk et*di*yi, Al*lah qor*xu*su da*ha çox art*dı*ğı üçün, bir tə*rəf*dən, səhv*lə*ri*ni dü*zəlt*mə*yə, on*la*rı tək*rar*la*ma*ma*ğa ça*lışır di*gər tə*rəf*dən isə bilərəkdən və ya bilməyərəkdən et*di*yi gü*nah*lar üçün hər zaman Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma di*lə*yir. Şü*ur*lu mö*mi*nin gös*tə*rə*cə*yi dav*ra*nış da elə bu*dur. Bun*dan əla*və, ba*ğış*lan*ma di*lə*mək bü*tün mö*min*lə*rə əmr edilmişdir:
“Və Rəb*bi*niz*dən ba*ğış*lan*ma*ğı*nı*zı di*lə*yə*si*niz. Son*ra Ona töv*bə edin ki, mü*əy*yən bir müd*dət si*zə yax*şı gün-gü*zə*ran ver*sin və hər bir əməl sa*hi*bi*nə mü*ka*fa*tı*nı eh*san bu*yur*sun. Əgər üz dön*dər*sə*niz, bi*lin ki, mən bö*yuk gü*nün si*zə üz ve*rə*cək əza*bın*dan qor*xu*ram” (Hud su*rə*si, 3).
Bu ayə*dən həm*çi*nin o da mə*lum olur ki, Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma di*lə*mək ne*mət*lə*rin ve*ril*mə*si*nə sə*bəb ola*caq.
Bir çox Quran ayə*lə*rin*də pey*ğəm*bər*lə*rin müx*tə*lif sə*bəb*lər*dən Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma di*lə*mə*lə*rin*dən bəhs edi*lir. Hə*min an*da hər han*sı gü*na*hı et*miş ol*salar da, Al*la*hın əza*bı*nı xa*tır*la*dıq*la*rı za*man və ya Al*la*hın im*ta*ha*nı ilə qar*şı*laş*dıq*la*rı za*man pey*ğəm*bər*lə*rin dər*hal Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma dilədiklərini gö*rü*rük. Bir ayə*də də Hz.Pey*ğəm*bə*ri*mi*zin (s.ə.v.) in*san*la*rın axın-axın di*nə gəl*dik*lə*ri*ni gö*rən*də Al*la*ha şükür edib ba*ğış*lan*ma di*lə*mə*si bil*di*ri*lir. Baş*qa ayə*də isə Cən*nə*tə da*xil olan mö*min*lə*rin mədh edi*lən xü*su*siy*yət*lə*ri ara*sın*da on*la*rın Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma di*lə*mə*lə*rin*dən bəhs edi*lir:
“Sə*hər*lər isə Al*lah*dan ba*ğış*lan*ma*la*rı*nı di*lə*yir*di*lər” (Za*ri*yat su*rə*si, 18).
Mə*lum ol*du*ğu ki*mi, ba*ğış*lan*ma di*lə*mək hə*min an*da gü*nah iş gö*rüb-gör*mə*mək*dən ası*lı de*yil. Ba*ğış*lan*ma di*lə*mək mö*mi*nin qul*lu*ğu*nu, Al*lah qar*şı*sın*da*kı aciz*li*yi*ni, Onun yar*dı*mı ol*ma*dan hət*ta gü*nah*dan uzaq ol*ma*sı*nın da müm*kün ol*ma*dı*ğı*nı di*li*nə gə*tir*mə*si*dir. Onun ba*ğış*lan*ma di*lə*mə*yə əhə*miy*yət ver*mə*mə*si*nin əsa*sın*da öz aciz*li*yi*nin, qü*su*ru*nun, gü*nah*la*rı*nın fər*qin*də ol*ma*maq ki*mi qəf*lət və şü*ur*suz*luq da*ya*nır. Bu*nun tə*bii nə*ti*cə*si ola*raq da in*sa*nın qəl*bi qa*tı*la*şır və vaxt keç*dik*cə, o, öz nəf*si*ni ila*hi*ləş*di*rib şey*tan əla*mə*ti olan xud*bin*lik və özün*dən *ra*zı və*ziy*yə*tə dü*şür. Özün*dən *ra*zı*lıq isə Quran*da da bil*di*ril*di*yi ki*mi, in*san*la*rı az*ğın*laş*dı*rır, on*la*rı şey*ta*nın əs*gər*lə*ri*nə çe*vi*rir:
“(O büt*lər) on*la*ra heç bir kö*mək edə bil*məz*lər. On*lar öz*lə*ri isə büt*lər üçün ha*zır əs*gər*lər*dir” (Ya*sin su*rə*si, 75).
(məqalə harun yahya)
Yetkileriniz
LinkBack URL
About LinkBacks
Alıntı ile cevapla
Yer imleri