Eşqdir mehrabı uca göylərin - Nizami Gəncəvi

[Baku]

Eşqdir mehrabı uca göylərin,
Eşqsiz, ey dünya, nədir dəyərin?!
Eşqin qulu ol кi, doğru yol budur,
Ariflər yanında, bil, eşq uludur.
Bu dünya eşqdir, qalan fırıldaq,
Eşqdən başqa şey boş bir oyuncaq.
Eşqsiz olsaydı xilqətin canı
Diriliк sarmazdı böyüк cahanı.
Eşqsiz bir adam bir neydir - qırıq,
Yüz canı olsa da, ölüdür artıq.
Eşqsiz bu dünya soyuq məzardır,
Ancaq eşq evində rahatlıq vardır.
Eşqin yanğısından gözəl şey nə var?
Onsuz nə gül gülər, nə bulud ağlar.
(Xosrov və Şirin)

[Mystery_]

Heqiqetende ewqsiz dunya menasizidi.Xowbext o wexsdir ki,sevib sevilir.Sevgi olan yerde insan her bir cetinliyin ohdesinden gelir.

[Baku]

Ədəbiyyatımızın incilərindən olan Füzulinin "Eşqdir mehrabı uca göylərin" beyti, eşqin ucalığını və müqəddəsliyini ifadə edir. Bu beyitdə, eşqin sadəcə insani bir duyğu olmaqdan çox, ilahi bir güc və ruhun yüksəliş vasitəsi olduğunu görürük. Bu esse, beyitin dərin məna qatlarını və eşqin insan həyatında oynadığı mühüm rolu araşdıracaq.
Eşqin Müqəddəsliyi və Ucalığı
"Mehrab" sözü, ibadət edilən müqəddəs yer anlamına gəlir və əsasən məscidlərdə qiblə istiqamətini göstərən nişi ifadə edir. Füzuli, eşqi göylərin ən uca mehrabına bənzədir. Bu bənzətmə, eşqin yalnız dünyəvi bir hiss olmadığını, həm də ruhu saflaşdıran, insanı ucaldan və onu ilahi olana yaxınlaşdıran bir güc olduğunu vurğulayır. Eşq, insanı sıravi bir varlıqdan daha yüksək səviyyəyə qaldıran, ona mənəvi dərinlik və mənalı bir həyat verən bir vasitədir.
İlahi Eşq və İnsan
Bu beyit, Füzulinin şeirində tez-tez rast gəlinən ilahi eşq mövzusunu dərindən izah edir. İlahi eşq, insanı maddi arzuların ötesinə apararaq, ona mənəvi bir boyut qazandırır. Bu cür eşq, sadəcə sevilənin zahiri gözəlliyinə deyil, onun içindəki ilahi nuruna olan heyranlığı ifadə edir. Bu mənada, eşq bir növ ibadət formasıdır və sevilən bu ibadətin mehrabı olur. İnsan, eşq vasitəsilə öz eqosundan sıyrılaraq, daha yüksək bir varlıq səviyyəsinə çatır və ilahi olanla bütünləşir.
Eşqin İnsanı Yüksəldən Gücü
Füzuli bu beyitdə eşqi, insanı adi bir varlıqdan daha yüksək səviyyəyə çıxaran bir körpü kimi təsvir edir. Eşq, insana mənəvi dərinlik qazandırır, onu yüceldərək ilahi olanla əlaqə qurmasını təmin edir. Bu yüksəldici güc, insan ruhunu saflaşdırır, ona yeni bir məna və dəyər qazandırır. Eşq, bu bağlamda, insanın özünü və kainatı anlama səylərində ən güclü vasitələrdən biridir.
Nəticə
"Eşqdir mehrabı uca göylərin" beyti, eşqin insan həyatında oynadığı yücə və müqəddəs rolu mükəmməl bir şəkildə təsvir edir. Eşq, insanı göylərin ən uca mehrabına aparan, ona ilahi bir məna qazandıran və mənəvi bir dönüşüm təmin edən bir duyğudur. Bu beyitin dərin mənası, eşqin sadəcə bir duyğu olmadığını, həm də bir ibadət və insan ruhunu saflaşdıran bir yolculuq olduğunu xatırladır. Füzulinin bu təsirli ifadəsi, eşqin gücünü və əhəmiyyətini anlamamıza kömək edərkən, bizi öz daxili yolculuğumuzda ilahi olana bir addım daha yaxınlaşdırır.