BƏXTIYAR VAHABZADƏ- VİDEO

[Anel]

[youtube]http://youtube.com/watch?v=bN1eRoM7Ygc[/youtube]
[youtube]http://youtube.com/watch?v=W551OmOTklU&feature=related[/youtube]

BİR SALAMA DƏYMƏDİ

Bu g

[Anel]

BİR SALAMA DƏYMƏDİ mənim ən

[Anel]

Azərbaycan ədəbiyyatının, bütövlükdə XX əsr poetik fikrinin görkəmli nümayəndəsi, xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin adı təkçə respublkamızda deyil, onun sərhədlərindən çox-çox uzaqlarda mütəfəkkir şair, lirik dramaturq, istedadlı alim və publisist, qeyrətli və cəsarətli ictimai xadim, sadə və səmimi insan kimi məşhurdur. Təsadüfi deyil ki, onun əsərləri - şer kitabları, dramları və publisist yazıları dünyanın çox dillərində, o cümlədən ingilis, fransız, alman, fars, türk, polyak, ispan, macar və köhnə Sovyet birliyinə dahil olan bir çox salqların dillərinə tərcümə edilmiş və bu əsərlər çox böyük maraq və sevgi ilə qarşılanmışdır.

Bəxtiyar Vahabzadə Mahmud oğlu 1925-ci ildə Şəkidə doğulmuş, 1934-cü ildə ailəsi ilə bərabər Bakıya köçmüşdür. 1942-ci ildə orta məktəbi bitirib, Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakultəsinə daxil olmuş, 1947-ci ildə həmin fakultəni bitirib universitetin nəzdində aspiranturaya qəbul olunmuşdur.

1951-ci ildə "S.Vurğunun lirikası" mövzusunda namizədlik, 1964-cü ildə isə "S.Vurğunun həyat və yaradıcılığı" mövzusunda monografiyasını mödafiə edib, filoloji elmlər doktoru alimlik dərəcəsini almışdır.

Bəxtiyar Vahabzadə bədii yaradıcılığa ikinci cahan müharibəsi illərində başlamış, 1945-ci ildə Yazıçılar İttifaqının üzvlüyünə qəbul olunmuşdur. Məhsuldar bədii yaradıcılıqla yanaşı, B.Vahabzadə 40 ildən artıq Universitetdə dərs demiş, 1990-ci ildən təqaüdə çıxmışdır. 1980-ci Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.

B.Vahabzadə 70-dən artıq şer kitabının, 2 monoqrafiyanın, 11 elmi publisist kitabın və yüzlərlə məqalənin müəllifidir. Bakı Akademik Dövlət Dram Teatrının səhnəsində onun "Vicdan", "İkinci səs", "Yağışdan sonra", "Yollara iz düşür", "Fəryad", "Hara gedir bu dünya ?", "Özümüzü kəsən qılınc", "Cəzasız günah", "Dar ağacı" pyesləri tamaşaya qoyulmuşdur. O, tarixi və müasir mövzuda 20-dən artıq iri həcmli poemanın müəllifidir.

O, 1974-cü ildə əməkdar incəsənət xadini, 1975-ci ildə respublika, 1984-cü ildə isə SSRI Dövlət Mükafatı laureatı adlarına laik görülmüşdür. 1985-ci ildə ona "Xalq şairi" adı verilmiş, 1995-ci ildə isə Azərbaycan xalqının milli azadlıq uğrunda mübarizəsində xəsusi xidmətlərinə görə "İstiqlal" ordeni ilə təltif edilmişdir.

B.Vahabzadənini şerləri obrazların kamilliyi, bədii vasitələrin məasirliyi və orijinallığı ilə seçilir. Onun bütün əsərlərində dünyaya fəlsəfi baxış əsas yer tutur.

Son 30-40 ildə Azərbaycan ədəbiyyatında B.Vahabzadə qədər ümumxalq məhəbbəti qazanmış ikinci bir şairin adını çəkmək çətindir.

Bədii, elmi, publisistik yaradıcılığını ictimai-siyasi fəaliyyətlə üzvi surətdə əlaqələndirən B.Vahabzadə 5 dəfə Azərbaycan Ali Sovetinə millət vəkili seçilmişdir (1980-2000).

O, hələ 60-cı illərdən başlayan mili azadlıq hərəkatının öncüllərindən biri olmuşdur. 1959-cu ildə yazdığı "Gülüstan" poeması ilə iki yerə parçalanmış Azərbaycanın tarixi faciəsini dilə gətirmiş, rus və fars imperiasının pənçəsi altında inləyən Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlal uğrundakı ədalədli mübarizəsinə qoşulmuşdur.

Bu poemaya görə 1962-ci ildə şair "Millətçi" damğası ilə Universitetdən çıxarılmış, yalnız 2 ildən sonra yerinə qaytarılmışdır. Sovyet rejimində milli varlığı tapdanan, hər cür məhrumiyyətlərə məruz qalan millətin dərdlərini rəmzlər və müxtəlif ədəbi üsullarla ifadə itmiş, iri həcmli poemaları və pyeslərində hadisələri ya tarixə, ya da başqa ölkələrə keçirərək öz millətinin dərdlərini dilə gətirmişdir. Birbaşa Sovyet diktaturasını ifşa edən əsərlərini isə şair, Sovyetlər İttifaqı dağılandan sonra "Sandıqdan səslər" başlığı altında nəşr etdirmişdir.

Bu vaxta qədər qüdrətli söz ustası, kəskin publisist, ədəbi-bədii prosesin təşkilaçısı kimi tanınan B.Vahabzadə son vaxtlar xalqı düşündürən bir çox məsələlərdə, o cümlədən uydurma Qarabağ problemi ilə əlaqədar məsələlərdə ağsaqqal kimi ciddi fəaliyyət göstərir. Həmçinin o, ana dilimizin saflığı, təmizliyi uğrunda daim, yorulmadan mübarizə aparır.

B.Vahabzadənin evi bir növ, millətin ümid qapısına dönmüşdür. Belə ki, respublikanın müxtəlif kənd və rayonlarından hər gün onlarla məktub alır, neçə-neçə şikayətçini evində qəbul edir, onları dinləyir və imkan daxilində hər birinin dərdinə əlac etməyə çalışır. Respublika Ali sovetinin sessiyalarında, ictimai-siyasi məclislərdə, kütləvi informasiya vasitələrindəki çıxışlarında o, xalq mənafeyinin əsl müdafiəçisi, həqiqi vətənpərvər və ictimai xadim kimi hamının dərin hörmət və məhəbbətini qazanmışdır. Yaradıcılığı boyu xalqın istək və arzularını tərənnüm edən, bu arzuların həyata keçməsinə çalışan vətəndaş şair üçün xalqın mənafeyi onuın şəxsi mənafeyinə çevrilmişdir.

Azərbaycan Yazıçılar Briliyinin təqdimatı

[Anel]

Azərbaycan dilində kitablar
1- "Mənim dostlarım", Azərnəşr, 1949
2- "Bahar", "Gənclik", 1950
3- "Dostluq nəğməsi", "Gənclik", 1952
4- "Ədəbi heykəl", Azərnəşr, 1951
5- "Çinar", "Gənclik", 1956
6- "Sadə adamlar", Azərnəşr, 1956
7- "Ceyran", "Gənclik", 1957
8- "Aylı gecələr", Azərnəşr, 1958
9- "Şəbi hicran" (Füzuli haqqında poema), "Gənclik", 1959
10- "Şerlər və poemalar", Azərnəşr, 1961
11- "İki poema", "Gənclik", 1962
12- "İnsan və zaman", Azərnəşr, 1964
13- "Bir ürəkdə dört fəsil", Azərnəşr, 1966
14- "Seçilmiş əsərlər", 1967
15- "Köklər-budaqlar", "Gənclik", 1968
16- "Dəniz-Sahil", "Gənclik", 1969
17- "416", "Gənclik", 1970
18- "Bir baharın qaranquşu", "Gənclik", 1971
19- "Dan yeri", "Gənclik", 1973
20- "Seçilmiş əsərlər" (I cild, şerlər), Azərnəşr, 1974
21- "Seçilmiş əsərlər" (II cild, poemalar), Azərnəşr, 1974
22- "Açıq söhbət", "Gənclik", 1977
23- "Açılan səhərlərə salam", 1970
24- "Pyeslər", "Gənclik", 1980
25- "Payız düşüncələri", "Yazıçı", 1981
26- "Hər çiçəkdən bir ləçək" (Dünya poeziyasından nümunələrindən tərcümələr), "Yazıçı", 1982
27- "Seçilmiş əsərlər" (2 cildlik), 1983-1984
28- "Özümlə söhbət", Azərnəşr, 1985
29- "Axı, dünya fırlanır", "Yazıçı", 1987
30- "Səhər", "Gənclik", 1986
31- "Lirika", Azərnəşr, 1990
32- "Şəhidlər", Azərnəşr, 1990
33- "Nağıl-həyat", "Yazıçı", 1991
34- "Ümidə heykəl qoyun", "Yazıçı", 1991
35- "Vətəndaş", "Gənclik", 1994
36- "Fəryad", "Azərbaycan", 1995
37- "Körppü çaydan uzaq düşüq", "Azərbaycan", 1996
38- "Bir ömür yuxu", "Azərbaycan", 1998
39- "İstiqlal", "Gənclik", 1999
40- "Ağıl başqa, ürək başqa", "Azərbaycan", 2000
41- "Sandıqdan səslər", "Təfəkkür", 2002

Elmi-publisistik kitabları
1- "S.Vurğunun lirikası", Universitet nəşriyyatı
2- "Səməd Vurğun" (monografiya), "Azərnəşr", 1968
3- "Sənətkar və zaman", "Gənclik", 1976
4- "Sadəlikdə böyüklük", "Yazıçı", 1978
5- "Vətən ocağının istisi", "Gənclik", 1982
6- "Dərin qatlara işıq", "Yazıçı", 1986
7- "Gəlin açıq danışaq", Azərnəşr, 1989
8- "Sənbə gecəsinə gedən yol", Azərnəşr, 1991
9- "Yanan da mən, yaman da mən", "Göytürk", 1995
10- "Leyaqət", "Azərbaycan", 1998
11- "Zaman və mən", "Gənclik", 1999
12- "Səməd Vurğun" (rus dilində, E.Talıblı ilə birlikdə), "Azərbaycan", 2000

Türkiyədə çap olunmuş kitabları
1- "Ömrümdən səhifələr", "Ötügən", 2000
2- "Vətən, millət, ana dili", Atatürk kültür başqanlığı yayınları, 2000
3- "Soru işareti", Kaynak yayınları, 2002

Pyesləri
1- "Vicdan" - 1960
2- "İkinci səs" - 1968
3- "Yağışdan sonra" - 1971
4- "Yollara iz düşür" - 1974
5- "Cəzasız günah" - 1975
6- "Dar ağacı" - 1978
7- "Fəryad" (Nəsimi) - 1984
8- "Hara gedir bu dünya" - 1990
9- "Özümüzü kəsən qılınc" - 1998

Başqa dillərdə nəşr olunmuş kitabları
1. Rus dilində - 14 kitab
2. Türk dilində - 15 kitab
3. Erməni dilində - 3 kitab
4. Özbək dilində - 2 kitab
5. Türkmən dilində - 1 kitab
6. Alman dilində - 2 kitab
7. İngilis dilində - 2 kitab
8. İranda Azərbaycan dilində - 5 kitab

[materiya]

Anel verdiyin etraflı bilgi üçün sağ ol alqışlar

[Anel]

Borcumdur bu m

[Anel]

MƏN - OZÜMUN DUŞMƏNI
Mən kiməm? Bu sualı
Hər il ad günlərimdə
öz-özümə vermişəm
Cavab tapa bilməyib
Bu sualın önündə
Başımı endirmişəm.
Mən kiməm?
Mən nəçiyəm?
Eşqim, diləklərim nə?
Niyə gəldim dünyaya,
Bu dünyada yerim nə?
Sağ ikən də bilmirəm
Ölüyəm, diriyəm mən?
Əvvəlini, sonunu
Dərk etməyən, ən adi,
Kəslərdən biriyəm mən.
İmkanla arzuların
Arasmda vurnuxan
Saat kəfkiriyəm mən.
Zamanın dəhrəsilə
Qanadlı arzuları
Budanan bir bəndəyəm.
Mən bir üzü ağamsa,
Bir üzü şərməndəyəm.

Mən özümün düşməni!
Hər gün çəkir çarmıxa
Öz içimdə mən, məni.
Mən özümçün həmişə
Baxdıqca sirri artan
Müəmmalı şəkiləm.
Özümə ittihamçı, özgəsinə vəkiləm.
Bildiyim bu qədərmiş
Məni məndən gizlədən
O suallar hədərmiş.
İyun, 1999

GERÇƏK GÜNAHKARDIR
Qəribə əyyamdır, üz astar olmuş,
Bazarda satan çox, amma alan yox.
Mənim ürəyimdə indi yel vurub,
Yengələr oynayır, çəpik çalan yox.

Azadlıq qollarda bir kəmənd olub,
İndi qarğalar da gülə bənd olub,
Fələyin gərdişi tərs-avand olub,
Gerçək günahkardır, amma yalan yox.

Maşallah, çıxmışıq göyün seyrinə,
Bilən yox bu işin şəri, xeyrinə.
Qılan səcdə qılır tək öz xeyrinə
Haqqa səcdə ilə namaz qılan yox.

Bir ovuc torpaqdır hamının sonu,
Sağ ikən bir kimsə düsünmür bunu.
Hamımız acgözük, Allah xofunu
Qəlbinə, ruhuna, vallah, salan yox.

Ölülər diridir, dirilər ölü,
İstidir dünyanın odundan külü.
Doğru danışanın kəsilir dili
Öldürən haqlıdır, indi ölən yox.
14 iyui, 1998.
[/u]