Hipnoz və Hipnoz Üsulları
Hipnoz
Hipnoz, süni hərəkətlərlə meydana gətirilən bir ruh halıdır. Başlıca xarakteri, yalnız, bu hal əsnasında arzu edilən hər hansı bir təlqinin yerinə yetirilməsidir. Bu fikir yavaş yavaş hazırlanıb ortaya çıxmışdır. Dupau, Durand (da Gros), Joly kimi araşdırıcılar, təcrübəliklərin yuxudakı görünən iradə azlığını, təqlid və baş əyməyi və özlərində yaradılmış fikirlərə görə hərəkət edən təcrübəlikləri təyin etdilər. Digər tərəfdən, söz mənasının yuxu olması səbəbiylə hipnoz, ümumiyyətlə yuxu ilə qaynaşdırılmışdır. Əslində yuxu, şüurumuzun necə dəyişik bir halı isə hipnoz da şüurumuzun daha dəyişik başqa bir halıdır.
Oyanıq halda, hər kəsin bildiyi və fərqində olduğumuzu sandığımız bir şüur halı yaşamaqdayıq. Yuxuda keçirdiyimiz zaman içində isə çox fərqinə varmamaqla birlikdə dəyişik şüur halı yaşadığımızı hiss edərik. Heç olmasa yuxularını xatırlayanlar, yuxuların, gerçək olaraq qəbul etdiyimiz anlayışlardan heç də fərqli olmadığını asanlıqla qavraya bilərlər. Oyanıq həyat ilə yuxu arasında həqiqət baxımından heç bir fərq yoxdur. Hipnoz, yuxu halı olmadığı kimi bir oyanıqlıq halı da deyil. Ancaq, hər iki halı da əhatə edən bütöv bir anlayışdır.

Hipnozun Şərtləri

1- Qabiliyyət və vəziyyət: Yatırdılmaq istənən adamın sinir sistemi və düşünmə bacarığının xüsusi bir halına, təcrübəliyin ani qabiliyyət və vəziyyətinə bağlıdır. Ani qabiliyyət və vəziyyətlərə tərs olan nevrastenikler, ruhi çöküntüyə uğramışlar, sararlılar, hipnotize edilə bilməzlər.

2- Yorğunluq: Ruhi gərginliyin düşməsi ilə meydana çıxan bu hal, diqqətin davamlılığından doğular. Parlaq nöqtələrə baxdırmaq, dərin dalma halları, monoton səslər kimi uzun bir dinləmə, diqqət səyini təmin edər. Diqqətin bir nöqtədə toplanması və davamlı olması ani zehin yorğunluqlarını doğurar.

3- Həyəcan: Həyəcan çox vaxt böyük bir qarışıqlığı meydana gətirən axsaqlıqlardan doğulmuş təbii uyurgezer hallarının çoxuna qarışar. Başı şiddətlə geriyə çevirmək, peysərə yumruq atmaq, başı sərtcə sağa sola çevirmək surətiylə gicəltmək, bilinən həyəcanlandırma və zehni tarazlığı pozma yollarıdır.

4- Meyllərin inkişafı: Hipnozun meydana gəlməsi üçün çökmə anında, hipnotizmle tərslik meydana gətirməyəcək olan, hər şeyi danışmaqda rahat buraxan və özünü hipnotize edən adamı dinləyən və onunla danışmağa icazə verən meyllərin olması lazımlıdır. Əvvəldən hipnotize edilmiş təcrübəliyin sonrakı hipnozlarının asan olması, bu vəziyyətin inkişafıyla möhkəm möhkəmə bağlıdır.

5- Çökmə: Hipnotik halın ən gerçək səbəbi çökmədiyər, bu isə normal fərdi şüurun, yəni oyanıqlıqda göz önünə götürdüyümüz amma bu təcrübəliklərdə qərarsız tarazlıqlar halında çökə bilən və həyəcanla yorğunluğun təsiri altında itən xüsusi zehin halının dayanması deməkdir.

Hipnozda əhəmiyyətli üç üsul vardır: Baxış, Söz və Düşüncə

Baxış: Hipnotik təsirlərin çox əhəmiyyətli bir köməkçisi və bir çox məşhur hipnozcunun təcrübəliklərində yuxunu meydana gətirə bilmək üçün istifadə etdikləri bir üsuldur. Baxışın gerçək məqsədi, gözlərdən çıxan maqnetik təsirləri nizamlı, davamlı və uzun müddət davam etdirməkdir.

Söz: Hipnotizmde həqiqətən bir gücdür. Hipnoz edən adam, bu göndər təcrübəliyin beyninə soxmaq istədiyi fikirləri göndərər. Bu bir fikir ya da hərəkət ola bilər. Təlqində göz qarşısında tutulacaq iki şey vardır; "sözlərin seçilməsi və danışma tərzi".

Düşüncə: Hipnotik təcrübələrdə baxış, söz qədər əhəmiyyətli olan düşüncə, arzu edilən bir hadisənin olması üçün o istiqamətə doğru yönəlməsi və israrla o nöqtə üzərində tutulması başa düşülməlidir. İnsanın zehin gücünün davamlı olaraq bir fikir ya da davranış üzərində dayanması, sıxlaşması və bunu şiddətlə arzu etməsi, digər zehinlərə təsir etdiyi, bu gün təcrübələrlə açıqlanmış və müsbət nəticələr əldə edilmişdir.

Təsirli bir düşüncə gücü üçün ilk şərt, konsentrasiyadır. Konsentrasiya yoluyla meydana gətirilən güc o qədər qüvvətli və o qədər çaşılacaq hadisələr və təsirlər/təsir edər meydana gətirər ki, bu gün belə insanlıq bunları kəramət və ya bəzi möcüzələr deyə adlandırar. Hind kasıbları, İslam aləminin dərviş və şeyxləri, Tibetin lamaları güclərini konsentrasiyadan və psişik güclərin köməklərindən al/götürməkdədir. Telepatiya, psikokinezi kimi psişik fenomenlərin, öz-özünə təlqin və hipnoz kimi fərdi işlərin söykəndiyi təməl, konsentrasiya hadisəsidir.