Xəsislik Etməmək, Var-Dövləti Yığıb Saxlamamaq



Quran əx*la*qın*dan uzaq olan cə*miy*yət*lər*də sə*də*qə ver*mək an*la*yı*şı geniş yayılmışdır. Hə*min an*la*yı*şa gö*rə, vic*da*nını ra*hat et*mək üçün in*san öz mal-döv*lə*tin*dən az miq*da*rı*nı sədəqə olaraq ve*rir. Be*lə*lik*lə də di*ni və*zi*fə*ni yerinə yetirməyin rahatlığı ilə ma*lı*nın yer*də qa*lan bö*yük his*sə*si*ni əlin*də sax*la*yır. Hal*bu*ki, Quran*da bunun yan*lış* dav*ra*nı*ş olmasına açıq şə*kil*də diq*qət ye*ti*ri*lir.

Ayə*lər*də be*lə buy*ru*lur:

“İn*di gör*dün*mü dö*nə*ni, bir az ve*rib qa*la*nı*na xə*sis*lik gös*tə*rə*ni?” (Nəcm su*rə*si, 33-34).

Al*la*hın Quran*da bil*dir*di*yi infak, yəni Al*lah yo*lun*da mal-döv*lət sərf et*mək iba*də*ti isə ta*ma*mi*lə fərq*li*dir. Qurana gö*rə, infakdakı öl*çü “Eh*ti*ya*cı*nız*dan ar*tıq qa*lan” ki*mi gös*tə*ri*lir (Bə*qə*rə su*rə*si, 219). Bu, Al*la*hın hər kə*sə əmr etdiyi hökm*dür. Ayə be*lə*dir:

“...Al*lah yo*lun*da nə*yi pay*la*ma*lı (infak etməli) ol*duq*la*rı*nı so*ru*şan*la*ra isə de: “Eh*ti*ya*cı*nız*dan ar*tıq qa*la*nı*nı pay*la*yın!” Al*lah si*zə Öz ayə*lə*ri*ni bu cür bil*di*rir ki, bəl*kə fi*kir*lə*şə*si*niz” (“Bə*qə*rə” su*rə*si, 219).

Hə*min hök*mə ria*yət et*mə*yən in*sa*nın itir*di*yi yal*nız az əcr qa*zan*maq de*yil, ey*ni za*man*da Al*la*hın sev*mə*di*yi dav*ra*nı*şı et*mək*lə axi*rət ba*xı*mın*dan da bö*yük əhəmiyyət da*şı*yır. Çün*ki eh*ti*yac*dan ar*tıq qa*la*nı əlin*də sax*la*yan in*san Al*la*hın qə*ti olan hök*mü*nü inad*la ye*ri*nə ye*tir*mir. Xə*sis*lik edərək və əs*lin*də ta*ma*mi*lə Al*la*ha aid olan, Al*la*hın in*sa*na sı*naq olaraq ver*di*yi və sədəqə ver*mə*si*ni bil*dir*di*yi ma*lı haq*sız ola*raq giz*lə*dir. Al*lah, in*kar*çı*la*ra xas bu cür dav*ra*nan in*san*la*rı Quran*da be*lə tə*rif edir:

“O kəs*lər ki, öz*lə*ri xə*sis*lik et*mək*lə bə*ra*bər, baş*qa*la*rı*nı da xə*sis*li*yə təh*rik edir və Al*la*hın Öz lüt*fün*dən bəxş et*di*yi ne*mət*lə*ri giz*lə*dir*lər. Biz ka*fir*lər üçün al*çal*dı*cı əzab ha*zır*la*mı*şıq!” (Ni*sa su*rə*si, 37).

Quran ayə*lə*rin*də, san*ki kim*sə on*dan is*tə*yə*cək qor*xu*su ilə Al*la*hın ver*di*yi ma*lı və ne*mət*lə*ri giz*lə*yən in*san*la*rın axi*rət*də*ki ağır aqi*bət*lə*ri be*lə bil*di*ril*miş*dir:

“Ey iman gə*ti*rən*lər! (Yə*hu*di) alim*lə*rin*dən və (xaç*pə*rəst) ra*hib*lə*rin*dən ço*xu in*san*la*rın mal*la*rı*nı haq*sız*lıq*la ye*yir və on*la*rı Al*lah yo*lun*dan dön*də*rir*lər. Qı*zıl-gü*müş yı*ğıb onu Al*lah yo*lun*da xərc*lə*mə*yən*lə*ri şid*dət*li bir əzab*la müj*də*lə! O gün yığ*dıq*la*rı qı*zıl-gü*müş cə*hən*nəm atə*şin*də qız*dı*rı*lıb alın*la*rı*na, bö*yür*lə*ri*nə və kü*rək*lə*ri*nə dağ ba*sı*la*caq: “Bu si*zin özü*nüz üçün yı*ğıb sax*la*dı*ğı*nız mal*lar*dır. Yığ*dı*ğı*nız mal-döv*lə*tin (əza*bı*nı, acı*sı*nı) da*dın!” - de*yi*lə*cək*dir!” (Töv*bə su*rə*si, 34-35).

“O kim*sə ki, mal yı*ğıb onu dö*nə-dö*nə sa*yar. Və elə zənn edər ki, mal-döv*lə*ti onu əbə*di ya*şa*da*caq*dır. Xeyr! O müt*ləq Hü*tə*mə*yə atı*la*caq*dır! Sən nə bi*lir*sən ki, Hü*tə*mə nə*dir?! O, Al*la*hın ya*nar odu*dur” (Hu*mə*zə su*rə*si, 2-6)”.

Əl*bət*tə ki, mö*mi*n bu ayə*lər*də gös*tə*ri*lən öl*çü*də xə*sis*lik edə və ya mal yığ*a bilməz. Burada diqqət edilməli məqam xəsislik və ya mal-mülk yığmağa insanların meyl etməsidir. Ola bi*lər ki, in*san ma*lı*nın bö*yük bir his*sə*si*ni Al*lah yo*lun*da sərf et*sin. La*kin eh*ti*ya*cın*dan ar*tıq olan çox az his*sə*si*ni özü*nə ayır*ma*ğa və ya gə*lə*cə*yi üçün sax*la*ma*ğa tə*bii ba*xır*sa, yu*xa*rı*da*kı ayə*lər*də bil*di*ri*lən dü*şün*cə*yə meyl et*miş olur. Çün*ki xə*sis*li*yin və mal yığ*ma*ğın əsa*sı*nı təş*kil edən sə*bəb*lər gə*lə*cək üçün na*ra*hat*lıq, ka*sıb*lıq qor*xu*su, bu dün*ya*nı axi*rət*dən üs*tün tut*maq ki*mi tə*laş*lar*dır. Bu tə*laş*la*rın sə*bə*bi isə Al*la*ha olan etibarın zəif olması və tə*vək*külün az olmasıdır. Tə*vək*kül et*mə*mək də iman zə*if*li*yin*dən irə*li gə*lən mü*hüm prob*lem*dir. Gö*rün*dü*yü ki*mi, çox ki*çik, əhə*miy*yət*siz he*sab edi*lən ça*tış*maz*lıq*la*rın kö*kün*də çox mü*hüm qü*sur*lar da*ya*na bi*lər. Əsl mö*min ki*çik mən*fə*ət*lə*rə ta*mah sa*la*raq dün*ya*da və axi*rət*də bö*yük it*ki ver*mək*dən qor*xub-çə*kin*mə*li və Al*la*hın bu hök*mü*nü diq*qət*lə ye*ri*nə ye*tir*mə*li*dir.
(məqalə harun yahya)