Möminlərə Qarşı Təvazökar, Inkar Edənlərə Qarşı Sərt Olmaq



Sa*də və tə*va*zö*kar ol*maq Quran*da Al*la*hın tə*rif*lə*di*yi dav*ra*nış*dır. Tə*va*zö*kar mö*min baş*qa mö*min*lə*rə əmin*lik və şövq ve*rir. Hə*qi*qi mə*na*da təvazökarlıq in*sa*nın sa*hib ol*du*ğu bü*tün xü*su*siy*yət*lə*rə gö*rə Al*la*ha borc*lu ol*du*ğu*nu bil*mə*si, Al*lah*dan baş*qa heç bir gücün ol*ma*dı*ğı*nı qə*bul et*mə*si* ilə mümkündür. Bu dü*şün*cə*yə ma*lik olan in*san nə qə*dər gö*zəl, ba*ca*rıq*lı, zən*gin, ağıl*lı və ya qüv*vət*li olur*sa-ol*sun, bü*tün bun*la*rı Al*la*hın ver*di*yi mü*vəq*qə*ti xü*su*siy*yət*lər ol*du*ğu*nu, bun*la*rın im*ta*han va*si*tə*si və sa*leh əməl üçün für*sət ol*du*ğu*nu bi*lir. Sa*hib ol*du*ğu heç bir xü*su*siy*yət onun tə*kəb*bü*rü*nə, lov*ğa*lan*ma*sı*na sə*bəb ola bil*məz. Onun bu yük*sək əx*la*qı Al*la*hın ru*hu*nu da*şı*yan, Onun yer üzün*də*ki xə*li*fə*si olan mö*min*lə*rə qar*şı hör*mət və tə*va*zö*kar*lıq for*ma*sın*da əks olu*nur. Bu əx*la*qa ma*lik olan mö*min*lər ayə*lər*də mədh edil*miş və müj*də*lən*miş*dir:

“...Sən də tə*va*zö*kar olan*la*ra müj*də ver!” (Həcc su*rə*si, 34).

“Ey iman gə*ti*rən*lər! Siz*dən hər kəs di*nin*dən dön*sə, bil*sin ki, Al*lah onun ye*ri*nə elə bir tay*fa gə*ti*rər ki, Al*lah on*la*rı, on*lar da Al*la*hı se*vər*lər. On*lar mö*min*lə*rə qar*şı mü*la*yim, ka*fir*lə*rə qar*şı isə sərt olar. Al*lah yo*lun*da vu*ru*şar və heç kə*sin tə*nə*sin*dən qorx*maz*lar. Bu, Al*la*hın lüt*fü*dür, onu is*tə*di*yi*nə ve*rər. Al*lah ge*niş*dir, bi*lən*dir!” (Mai*də su*rə*si, 54).

Yu*xa*rı*da*kı ayə*lər*dən də ay*dın ol*du*ğu ki*mi, mü*la*yim və tə*va*zö*kar rəf*tar gö*rə*cək in*san*lar yal*nız mö*min*lər*dir. Ca*hil in*san*la*ra qar*şı dav*ra*nış isə bu*nun tam ək*si ola*caq. Çün*ki iman gə*tir*mə*yən*lər Al*la*ha üs*yan et*miş, Al*la*ha, Onun el*çi*si*nə və mö*min*lə*rə qar*şı mü*ha*ri*bə elan et*miş*lər. Mö*min*lə*rin, Al*la*ha üs*yan edən bu in*san*lar*la ne*cə dav*ra*na*caq*la*rı Quranda be*lə izah edil*miş*dir:

“Ya Pey*ğəm*bər! Ka*fir*lə*rə və mü*na*fiq*lə*rə qar*şı səy gös*tər! On*lar*la sərt dav*ran! On*la*rın məs*kə*ni cə*hən*nəm*dir. Ora nə pis yer*dir!” (Töv*bə su*rə*si, 73).

“On*lar*la vu*ru*şun ki, Al*lah si*zin əli*niz*lə on*la*ra əzab ver*sin, on*la*rı rüs*vay et*sin, si*zə on*la*rın üzə*rin*də qə*lə*bə çal*dı*rıb mö*min*lə*rin ürək*lə*ri*ni fə*rəh*lən*dir*sin. Və on*la*rın qəlb*lə*rin*dən qə*zə*bi si*lib apar*sın. Al*lah is*tə*di*yi kə*sin töv*bə*si*ni qə*bul edər. Al*lah hər şe*yi bi*lən*dir, hik*mət sa*hi*bi*dir!” (Töv*bə su*rə*si, 14-15).

Mö*min*lə*rin bu xü*su*siy*yə*ti baş*qa ayə*də be*lə ifa*də edil*miş*dir:

“Mu*həm*məd Al*la*hın pey*ğəm*bə*ri*dir. Onun*la bir*lik*də olan*lar ka*fir*lə*rə qar*şı sərt, bir-bi*ri*nə isə mər*hə*mət*li*dir*lər...” (Fəth su*rə*si, 29).

Al*lah Quran*da mü*səl*man*la*ra ya*xın və dost ola*raq Al*la*ha iman gə*ti*rən*lə*ri gös*tər*miş*dir. Həm*çi*nin Al*lah mü*səl*man*la*rın ka*fir*lə*rə və mü*na*fiq*lə*rə qar*şı fik*ir mü*ba*ri*zəsi apar*ma*la*rı*nı əmr et*miş*dir. Bu sə*bəb*dən mü*səl*ma*nın mü*na*fi*qə qar*şı dav*ra*nı*şı hə*mi*şə Quran*da bil*di*ri*lən şə*kil*də olur. İman gə*ti*rən in*sa*n öz dav*ra*nış*la*rı*nda yal*nız Quranı rəhbər tutur.

Bir mü*səl*manın di*gər mü*səl*man*la*ra hör*mət və sev*gi gös*tər*mə*si, həmçinin mü*na*fiq və din*siz*lə*rə qar*şı sərt olması da bir iba*dət*dir. Qəl*bin*də Al*la*hın di*ni*nə kin bəs*lə*yən və əlin*də*ki im*kan*lar*dan giz*li və açıq şə*kil*də mü*səl*man*la*rın əley*hi*nə is*ti*fa*də edən mü*na*fi*qə sev*gi və xoş mü*na*si*bət gös*tər*mək hə*min in*sa*nın di*nə və Al*la*ha qar*şı olan kin*li dav*ra*nı*şı*na mü*əy*yən mə*na*da dəs*tək ver*mək və onu təs*diq et*mək de*mək*dir.

La*kin qeyd et*mək la*zım*dır ki, bu*ra*da*kı “sərt” sözün*dən yan*lış mə*na çı*xa*rıl*ma*ma*lı*dır. Çün*ki bu*ra*da nə*zər*də tu*tu*lan sərt*lik fi*zi*ki qüv*və ilə olan sərt*lik de*yil.

Bu*ra*da*kı sərtliyin mə*na*sı mü*səl*man*la*rın öz din*lə*ri*nə bağ*lı və qə*tiy*yət*li ol*ma*la*rı sə*bə*bi ilə mü*na*fiq*lər*in həvəsdən düşməsi və di*nə qar*şı mü*ba*ri*zə apar*maq*dan ge*ri çə*kil*mələri*dir.

Sərt*lik isə mü*na*fiq*lə*r və iman gə*tir*mə*yən*lə*rin mü*səl*man*la*ra qar*şı açıq və ya giz*li fəa*liy*yə*ti*ni aş*kar edə*rək ma*ne ol*maq, on*la*rın Al*la*ha və di*nə qar*şı olan dav*ra*nış*la*rı mü*qa*bi*lin*də or*ta*ya açıq və cə*sa*rət*li dav*ra*nış tər*zi qoy*maq, on*lar*la ya*xın dost ol*ma*maq mə*na*sın*da*dır.

Mü*na*fiq*lə*rin ən çox qorx*duq*la*rı in*san*lar təq*va sa*hi*bi olan mü*səl*man*lar*dır. Al*lah Öz ayə*lə*rin*də mü*na*fiq*lə*rin mö*min*lər*dən Al*lah*dan qor*xan ki*mi, hət*ta da*ha çox qorx*duq*la*rı*nı bil*di*rir. Bu sə*bəb*dən Al*la*ha və mü*səl*man*la*ra düş*mən olan*la*rın qəl*bin*də qor*xu ya*ra*da*caq ima*na sa*hib ol*maq mü*səl*man üçün bö*yük iba*dət*dir.

Mü*səl*man ol*ma*yan, la*kin din möv*zu*sun*da mö*min*lər*ə qarşı mü*ba*ri*zə apar*ma*yan in*san*lar*la yax*şı yo*la get*mək və ya di*ni əx*la*qı ye*ni*cə mə*nim*sə*yən in*san*la*rla gö*zəl rəf*tar et*mək, gö*zəl da*nış*maq Quranda buyurulan hökmdür.
(məqalə harun yahya)