Kerkük Kızı

[Kerkuk-Qizi]

Kerkük Kızı, Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünden sesini duyuran, ırak Türklerinin ilk kadın ses sanatkârıdır.

Asıl adı Selime’dir. 1928 yılında Kerkük’ün Avcılar mahallesinde doğmuştur. Umumiyetle Türkmeneli bölgesinde, özellikle de Kerkük ilinde ve Kerkük’e bağlı ilçe ve kasabalarında Kerkük kızı adıyla anılmıştır.

Kerkük’ümüzün emekli belediye muhasebecisi Salih Efendi’nin eşi olan bu değerli ev hanımı ses sanatkârımız, üçü kız ikisi erkek beş çocuk anasıdır. Eşine ve çocuklarına çok bağlıdır, yüzünde daima derin ve de anlamlı bir tebessüm vardır.

Radyoda ilk kes bir Türkmen kadın sanatkârının sesini duyurması, Türkmeneli halkı, özellikle de Kerküklerin sevinçle karşılanmış ve ırak Türklerinin gönlünde taht kurmuştur. Türkiye’mizin Sanat çevrelerinde de beğenilen Kerkük kızı, ırak Türkmen kültürü ile büyük benzerlik taşıyan şanlıurfa’da da büyük bir üne kavuşmuştur.

Bağdat Radyosunun Türkmence bölümünde okuduğu şarkı ve türkülerle sanat hayatını yaşatmış ve hoyrat tarzında Muçula ve Muhalif usûllerini büyük bir ustalıkla icra etmiştir. Sosyal hayatımızda kadının konumu ile ilgili eski ananeyi ilk yıkan, cesur ve müstesnâ bir kadın olarak tanınmıştır.1

Uzun hava türü olan bu usûlleri okudukça, Kerküklüler tarafından daha da çok sevilmiş, hatta Ona Kerkük kızı adını vererek ödüllendirilmiştir.

Kerkük kızı, Kerkük’te kadınlara mahsus birkaç konser vermiştir. Bir sohbette kendisini anlatırken, müziğe küçük yaşta ilgi duyduğunu ve Türkmen sanatçılarından dinlemiş olduğu mani ve hoyratları ezberlediğini söylemişti.

Değerli ses sanatkârımız Abdülvahit Küzeçioğlu’nun yardımıyla bir çok Hoyrat ve türküyü Radyo Evi için kaydetmeye muvaffak olmuştur.

Gizlilik perdesinden çıkmayan ve sesiyle, diğer kadın türkücülere iyi bir örnek olan sanatkârımız, bu sahada başarılı adımlar atmıştır. Bu eşi görülmemiş adımlar takdire şâyandır. Ümidimiz, güzel sese sahip olan çekingen bayanlarımızın da bir an önce Kerkük kızı kadar cesur olup onun izinden yürümeleridir.2

Gerçekten de Selime hanım 1958 senesinde karşımıza bir kadın ses sanatçı olarak çıkmış; o tarihlerde Türk ve İslam dünyasında bu alanda ender görülen öncü kadın sanatçıların listesine hem Kerkük kızı adını altın harflerle yazdırmış hem de Türkmeneli müziğini kadın sesiyle dünyaya duyurmuştur.

Uzun seneler geçmesine rağmen Türküleri ve Hoyratları Türkmeneli halkınca hala haz alarak dinlenen, narin sesiyle, Hoyrat okuma ustalığıyla Türkmeneli klasiklerinde yer edinmiştir.

Türkmenelinin mümtaz evladı olan Kerkük Kızı’nı, Türkmeneli ses sanatında kadınların da yer alması gerekliğini bize bilfiil bu görevi üstlenerek gösterdiği için ve Türkmen toplumun önemli bir eksikliği giderdiği için de ona her zaman minnettarız.

Görevini başarıyla ifa eden sanatkârımızı her zaman yad edeceğimizi belirtir, kendisine ulu Tanrıdan sağlık, afiyet ve de uzun ömürler niyaz ederiz.

Kerkük kızının Bağdat Radyosu Türkmence bölümüne kaydettiği Hoyrat ve türkülerden örnekler aşağıda sunulmuştur.



Muhalif Usûlü

Baba bu gün ...
Sürme meni
Çek göze sürmemeni
Gözlerim ağam ...
Eskiden emekdarım
Kapuvdan sürme meni
Aman aman aman aman aman
Aman aman elivden
Hiç bilmem hara gedim

Baba bu gün...
Göze daim
Çek sürme göze daim
Gözlerim ağam ...
Nahsı yoldan gelisen
O yola göz edeyim
Aman aman aman aman aman
Aman aman elivden
Hiç bilmem hara gedim


Muçula Usûlü

Zalim zalim zalim zalim
Harab adım
Dost atar Harab adım
Rakipler yığnağ etti
Koydular harab adım
Ah men yoh sen
Düşkünüvem bu günde men zalim

Zalim zalim zalim zalim
Harab adım
Dost demez Harab adım
Avcını dağdan eder
Bir yavlış harab adım
Ah men yoh sen
Mahsübüvem zalım

Ulaştım köprüye Ulaştım köprüye geçe bilmedim
şarabıv eccidi gözel içebilmedim
Yar bize gelibti nice bilmedim
Dolanım başıva gözel olum pervana
Derduvden kül oldum gözel oldum divana

Her yana bah her yana daşdı kelekti
Kız başıv üstünde duran çarhı felekti
Nenesi huridi kızı melekti
Dolanım başıva gözel olum pervana
Derduvden kül oldum gözel oldum divana

Dere kenarında bir sürü kızlar
Boynunu uzadıp gider dereye
Meni yandırıpdı gelinler kızlar
Dolanım başıva gözel olum pervana
Derduvden kül oldum gözel oldum divana



1 –Kerkük Hoyratları ve Manileri –Atâ Terzibaşı. Ötüken Yayın evi. Nu.95.Kültür Serisi:8 . Birinci Cilt .Üçüncü Baskı.1975-İstanbul

2 - Kerkük Kızı . Sevilen Kerkük Manileri -Ahmet FİKRİ 1961- Kerkük

Kaynak: ırak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği – Genel merkezi , kadın kollarının yayın organı olan Türkmen Bohçası dergisinde yıl:1sayı :2 kasım –aralık 2002. yayınlanmıştır

[ayza]

ben sadece senin nick in olduğunu biliyordum

azerbaycan dilini konuşmayı bilmiyorum ki

[Kerkuk-Qizi]

ben sadece senin nick in olduğunu biliyordum

azerbaycan dilini konuşmayı bilmiyorum ki

googlede arasaydin cikardi

[cagdas44]

nerde o eski şarkıcılar

[Dracola]

bende fahrettın ergec ve abdurrahman kızılay hakkında bı yazı yazıyım

[ikizler1313]

Merhabalar..
Sitenizi incelerken büyük bir hata ile karşılaştım. Kerkük Kızı ile ilgili bilgilerin altındaki büyük fotoğraf radyo sanatçısı Kerkük Kızı'na ait değil, Şair ve Edebiyatçı Suphiye Halil Zeki hanımefendiye aittir! Lütfen bu yanlışlığı düzeltiniz.