Qum və neft padşahları
ərəbistandaki al səudunsirləri
«onlar neft dolarlarının içində çimirlər və hətta tuvaletlərını də qızıldan düzəldirlər.»
Bu al səüd barəsində yayılan şayələrin təkəcə biridir. Ərbstanda heç muhum mənsəb yoxdur ki al səüd tayfası urda ulmaya. Al səüd, aruadları adam hesabəlamadiqları üçün, bu tayfanın əzası 6000 nəfər kışı əlam olur.
Unlar hətti ölkənin rəsmi adınıda ğəsəb ediblər ta ibtıdayı qəbilələrdən uluşan ölkə və 1932-də yaranan ərbstan yadından çıxartmasın ki bu al səüd idı ki taza ərbstanın bınasın qüyədülar.
Ərbstanı mutthıd edən şəxs məhəmməd əbən səüd idı. Ama al səüd tayfasını daha çox əbdalzız bən sudın adıaylə tanyarlar ki indıkı ərbstanın irı danaları unun nəslindəndir.
O idı ki usmanlı impraturluğun zəifələməsi nəticəsində və bərıtanyanın hımaytıaylə ölkənin müstəqəlligin əlam elədi.
Al səüd tayfasının ayrı qullarıda var : əlsnyan, fərhan, məşəri
tarixçilər ərbstanın muasır tarixin uç yerə bölürlər;
bırıncı padşaəlıq: vəhabıtın təbəliği və işaəsi.
İkıncı padşaəlıq: daxili savaşmalar.
Uçuncu padşaəlıq: usmanlı impraturu və al rəşidinn daualar.
1932-də əbdalzız bən sud özünü səüdi ərbstan padşahı əlam edəndə, saysız aruadlarından olan uşaqlarının köməgilə düşəmənlərinə pıruz oldu. O öz həkümətinin təzəmini üçün bütün mətərh qəbilələrdən bir aruad almışdı.
1953-də əbdalzız öldü və oğlu səüd həkümətə çatdı və uda 1964-də müfətilərin fışarı nəticəsində yerini qardaşı fislə verdi. Fisəl 1975-də öldürüldü və qardaşı xald şahlıq təxətində uturdu və yeddi il həkümətdən sonra səkətə edib öldü və fəhəd unun yerində uturdu.
Fəhəd bir para dəgişikliklərə əl vurdu, o cümələdən «əla həzərt» ənuanını «xadmalhrmınalşrıfın» ilə dəgişədi ta al səüd tayfasını müqədds nışan versin. O da 1995-də səkətə edəndən sonra, əməldə qüdərti vəliəhədi «abdullah»a verdi.
Fəhəd 2005-də öldü və abdullah rəsmən padşaə oldu.
Qüdərt quruluşu
səüdi ərbstanda qüdərt padşaə əlində mütəmərkizdir. Və o aən yaxın adamların xarıcı işlər, daxili işlər və dıfa vizartinə mənsüb elr. Ayrı vızartxanalar da aşağı dərcəli şahzadələrin payıdır.
Al səüd çalışıb ki neft sərütin elə bölsün ki tayfanın içındə ixtılaflar həd əqələ çatsın ama bununla belə gahdan ixtılaflar o qədər çox olur ki səsi eşigə çıxır. Bu tayfanın sərüti 1900 mılyard dulara çatıb.
Son illərdə al səüd, xəbəri mərkəzlərə yaxınlaşmaqla öz əleyəhinə olan şayələrin qabağın almağa çalışıb.
Səüdi ərbstan yaranan gündən kütələləri heçə quymağına görə, daxildə və xarıcdə istıbdada mütəhhm ulub. Və elə buna görədə daxildə çoxlı ətırazlara şahıd ulub. Böyük şurışlərin biri 1979-cu ilındə 500 sılahlı kışının qyamı və təqəribən məkəni fətəh eləmaqları oldu. Bu 500 nəfərin çoxu ətibə qəbiləsindən və bir azıda ayrı qəbilələrdən və məsərli idılər ki müfətilərin fətuasıaylə öldürüldülər.
Səüdi ərtəşi fəransə və pakstanın məxəsüs nırularının köməgilə qyam eliənlərə həmələ edib, kəəbəyə pənah aparmaqlarına rəğəmən hamısını öldürdülər