Bakara suresi 30. Ayet. "ben yeryüzünde bir halife yaratacağim."

Bu makalemin konusu, Bakara suresi 30. ayet de geçen, Allah ın yeryüzünde Halife yaratacağı konusu üzerinde olacaktır. Acaba Allah bu ayette, yeryüzünde Halife yaratacağından bahsetmesi ile bizlere ne anlatmak istiyor, gelin önce ayeti yazalım, daha sonrada Kur’an bütünlüğünde ayeti anlamaya çalışalım.


Bakara 30: Rabbin meleklere, “BEN YERYÜZÜNDE BİR HALİFE YARATACAĞIM” dediği vakit melekler, “BİZ SENİ ÖVEREK ANARKEN VE YÜCELTİP DURURKEN, ORADA FESAT ÇIKARACAK, KAN DÖKECEK BİRİNİ Mİ YARATACAKSIN?” dediler. Allah, “Ben sizin bilmediğinizi bilirim” diye cevap verdi. (Bayraktar Bayraklı meali)


Dikkat ederseniz Allah Melekleri ile konuşuyor ve kendisinin Yeryüzünde bir halife yaratacağım dediği zaman Meleklerin Allah a, “BİZ SENİ ÖVEREK ANARKEN VE YÜCELTİP DURURKEN, ORADA FESAT ÇIKARACAK, KAN DÖKECEK BİRİNİ Mİ YARATACAKSIN?” sözleriyle, sizce ne kast ediyor olabilir? Çünkü ayetin sonunda, Melekler bu cevabı verdikten sonra Allah, ben sizin bilmediğinizi bilirim diyerek, aslında Meleklerin bilemeyeceği, YALNIZ ALLAH IN BİLDİĞİ BİR GERÇEKTEN, PLANDAN BAHSEDİLİYOR. Bakara suresi 31 ve 32. ayeti de okuduğunuzda, Hz. Âdeme verilen bilgilerin, öğretilenlerin, Melekler tarafından bilinmediği anlaşılıyor. Buradan da anlaşılıyor ki, Allah insana meleklerden çok daha fazla bilgi vermiş ve onun içinde meleklerin Hz. Âdeme secde etmesini, yani saygılı olmasını istemiştir.


Gelelim Bakara suresi 30. ayete. Bu ayette Melekler, Allah yeryüzünde halife yaratacağım dediğinde, fesat çıkaracak, kan dökecek birilerini mi yaratacaksın dediğinde, demek ki bu konuda Meleklerin tecrübeleri, bilgileri var ki böyle söylüyorlar. Dikkat ederseniz biz seni överek, anarak yüceltiyoruz diyorlar. Demek ki yaratılanların içinden, bunu yapmayacak olanlar da var ki, Melekler böyle söylüyor. Dikkat ederseniz Allah, bu konuya hiçbir açıklama getirmiyor, detay vermiyor. Allah açıklama yapmıyorsa, bizlerin bu konuda yorumlar yaparak, melekler demek ki daha önce şundan ya da bundan dolayı biliyorlarmış demek yerine, bizler ayette anlatılanları anlamaya çalışmamız en doğrusu olur. Yorum yaparsak, yanılma ihtimalimiz her zaman olacaktır. Allah Kur'an da Araf 33. ayetinde bu konuda ne diyordu hatırlayalım. "Hakkında hiçbir delil indirmediği bir şeyi, Allah'a ortak koşmanızı ve Allah hakkında bilmediğiniz şeyleri söylemenizi HARAM kılmıştır." Bu konuda birçok yorumlar yapanları görebilirsiniz, ama ben kafanızı karıştırmamak için, onlardan bahsetmek istemiyorum. Gelin ayette geçen, önce yeryüzünde HALİFE yaratacağım sözüyle Allah, neyi kast ediyor onu anlamaya çalışalım. Bakara 31 ve 32. ayetleri okuduğunuzda, Hz. Âdem ve Melekler arasında geçtiğini göreceksiniz. Yeryüzünde halife yaratacağım derken, halifelik konusu yalnız Hz. Adem için değil, tüm insanlar için söylediği çok açık anlaşılıyor.


Bu ayette geçen HALİFE kelimesine, öyle yanlış anlamlar veriliyor ve batıl inançlarımıza kanıtlar yaratılıyor ki, ne yazık ki bu yanlış bilgilerle toplum aldatılıyor, adeta bu dünyada Allah ın vekili, temsilcisi olduğuna inanılan kişiler oluşturuluyor. GEÇMİŞ TOPLUMLARIN BU ŞEKİLDE RAHATLIKLA YÖNETİLDİĞİNİ VE ONLARIN İNANÇLARINI İSTEDİKLERİ ŞEKİLDE KENDİ MENFAATLERİ YÖNÜNDE YÖN VERDİKLERİNİ GÖRÜYORUZ. Önce bu kelimenin anlamını ve Allah HALİFE kelimesiyle neyi kast ettiğini doğru anlamalıyız ki, bizleri Allah ile aldatanların tuzağına düşmeyelim.


Enam 165: SİZİ YERYÜZÜNÜN HALİFELERİ KILAN, size verdiği (nimetler) hususunda SİZİ DENEMEK İÇİN KİMİNİZİ KİMİNİZDEN DERECELERLE ÜSTÜN KILAN O'DUR. Şüphesiz Rabbin, cezası çabuk olandır ve gerçekten O, bağışlayan merhamet edendir. (Diyanet vakfı meali)


Neml 62: Yahut kendisine dua ettiği zaman zorda kalmışa cevap veren ve başa gelen kötülüğü kaldıran, SİZİ YERYÜZÜNÜN HALİFELERİ KILAN MI? Allah ile birlikte başka ilâh mı var!? Ne kadar az düşünüyorsunuz! (Diyanet meali)


Fatır 39: O, SİZİ YERYÜZÜNDE HALİFELER KILANDIR. Artık kim inkâr ederse inkârı kendi aleyhinedir. İnkârcıların inkârı, Rableri katında ancak uğrayacakları gazabı artırır. İnkârcıların inkârı, ancak ziyanlarını arttırır. (Diyanet meali)


Bu ayetlerden de çok açık anlaşılıyor ki, Allah tüm kullarını kadın erkek ayrımı yapmadan, bu dünyada birbirinin Halifesi olduğunu söylüyor. YANİ YÖNETİM VE İDARE SİZİNDİR. AMA YÖNETİRKENDE NASIL YÖNETECEKLERİNİ GÖNDERDİĞİ KİTAPLARDA AÇIKLAMIŞ VE BİZLERİ BU YOLLA İMTİHAN ETMEKTEDİR. Bir başka şekilde söylemek gerekirse, İnsanlar birbirinin halefi yani halifesi olarak, bu dünyada yaşayacakları bir düzen kuracağım diyor. Bizleri denemek, imtihan etmek için kimimizi kimimizden üstün kıldığını söylüyor. Peki, Halife kelimesinin anlamı nedir? HALİFE BİRİ DİĞERİNİN YERİNE GEÇEN, ARDI SIRA GELEN ANLAMINDADIR. Demek ki Allah bu dünyada öyle bir düzen kuruyor ki, meleklerin bu düzen hakkında korkuları, çekinceleri var. Kan gövdeyi götürür diye korkuyorlar. Hatırlayacaksınız, Peygamberimiz vefat ettikten sonra, seçimle devletin yöneticisi olarak, Hz. Ebubekir seçildi Halife olarak. HALİFE SEÇİMLERİNİN BİLE, NASIL ZORLU HATTA KANLI GEÇTİĞİNİ, ARALARINDA DÜŞMANLIKLAR OLDUĞUNU, TARİH SAYFALARINDAN OKUYORUZ.


Bakın Peygamberimize hiç birimiz, Halife demiyoruz. Çünkü O Allah ın Elçisi idi. HATIRLATIRIM ALLAH IN HALİFESİ YA DA VEKİLİ DEĞİLDİ. HALİFELİK, AYNI SEVİYEDEKİ İNSANLAR ARASINDA OLUR. Birbirinin halefi olması için, aynı seviyede olması gerekir. ALLAH IN BİR BENZERİ OLAMAYACAĞINA GÖRE, ONUN HALEFİ YANİ HALİFESİ, YA DA VEKİLİ ASLA OLMAZ. Hz. Ebubekir e Halife denmesinin nedeni, Peygamberimizden devletin yönetim vekâletini devir almış olmasındandır. Onun için halife deniyordu. Tekrar özellikle hatırlatmak isterim, DİNİ KONULARDA ALLAH IN, ELÇİLİK GÖREVİNİ DEVRALMIŞ DEĞİLDİ. Kur’an ı Tebliğ, her Müslüman ın zaten görevidir. Çünkü bu görevi Elçisine Allah vermişti, bu görev bir başkasına halef edilemez, yani devredilemezdi. Çünkü Peygamberimizin bir de, NEBİLİK makamı vardı, bu makamı da yalnız Allah verir. Daha sonra Hz. Ebubekir den Halifelik görevini, yani devleti yönetme görevini, yine seçimle devralmışlardı.


Gelelim Meleklerim tedirginliğine. FESAT ÇIKARACAK VE KAN DÖKÜLECEK KONUSUNA. Allah bu dünyada insanları yaratacağını ve O insanlar birbirilerini yönetirken, eğer benim istediğim yol ve yöntemi uygulamayıp, kendi nefislerinin doğrultusunda giderlerde kendilerine, yanlış inançlarının etkisiyle HALİFELER seçerlerse, meleklerin bahsettiği sonuç olacaktır ama sizin bilmediklerinizi ben biliyorum diyor Allah. MELEKLERİN BİLMEDİKLERİ, ALLAH IN GERÇEKLEŞTİRMEK İSTEDİĞİ İMTİHANIN ŞARTLARININ HAZIRLANMASIDIR. ALLAH ADALETLİDİR, EN DOĞRU KARARI VERENDİR. Eğer kullarım doğru yolda olurlar ve onlara tavsiye ettiğim şekilde yaşarlarsa, seçecekleri HALİFELER onları en güzel şekilde yönetecektir, açıklamasını Kur’an ın genelinde yapıyor ve bizlere ne diyordu hatırlayalım özet olarak. “Bu dünyada sizleri, imtihan etmek için yarattım. Aklınızı kullanın ve sözü dinleyip en güzeline uyun. Benden başka ilah, şefaatçi yoktur yalnız benim gönderdiğim uyarıcılara, kitaplara uyun, emin olmadığınız sözlerin ardına düşmeyin. En doğru söz Allah ın sözüdür unutmayın. Size öyle bir rehber kitap gönderdim ki, onun ipine sarılan doğru yolu bulur. Aklını kullanan, huzura mutluluğu kavuşur.”


Demek ki bizler Allah ın bu uyarılarına kulak vermezde, kendi nefislerimizde bir inanç yaratırsak, seçimle bile olsa gelecek HALİFELER, yani devleti yöneten insanlar, günümüzdeki isimleriyle söylemek gerekirse BAŞBAKAN, CUMHURBAŞKANI, bizleri asla adaletle yönetmeyecek ve asla huzuru bulamayacağız. Geçmiş tarihlere baktığınızda ülkelerin yönetimi, Allah ın istediği yol ve yöntemle yönetilmediği, hatta seçimle değil, Meleklerin korktukları gibi ZORLA, KAN DÖKEREK GELDİKLERİ İÇİN, insanlar huzur bulamamış, savaşlar, kan dökmeler eksik olmamıştır. Günümüzde de ÜLKELER ARASINDA SAVAŞ, DÖKÜLEN KAN TOPLUMLARI YÖNETENLERİN ESERİ DEĞİL Mİ?


Özet olarak şunu söyleyebiliriz. Biz insanları Allah, birbirimize halife yani yerine geçen yöneticiler olarak yaratmıştır. Kimisi halife yani yöneten yönetici olacak, kimisi de O halifeyi seçenler. Allah ın önerisi, sizleri yönetecekleri seçerken, mutlaka ehil insanlardan seçin ve onlarda sizleri yönetirken, kendi başına kararlar vererek değil, ŞURAYA danışarak, en doğru kararı bularak yönetilmesini önermiştir. Ama ne yazık ki Allah ın bu emri, tavsiyesi daha Peygamberimizin ölümünden çok geçmeden, dört halifenin sonunda, bir daha seçimle birlikte anlaşarak yöneticiler seçilememiştir. Tabi bu yanlışı yapan insanlarda kendi elleriyle, imtihanları sonucunun karşılığını görmüşler, hala bizlerde görmekteyiz. ALLAH NEYE LAYIKSAK, ONU VERECEKTİR.


Şu gerçeği lütfen unutmayalım. Bu dünyada hiç kimse, buna Allah ın görev verdiği Elçiler de dâhil, Allah ın VEKİLİ, ONUN ADINA TEMSİLCİSİ DEĞİLDİR. Elçilerin görevi sadece tebliğ etmek uyarmaktır. “RESULE DÜŞEN APAÇIK TEBLİĞDEN BAŞKA BİR ŞEY DEĞİLDİR. (Ankebut 18)” “BİZ RESULLERİ, SADECE MÜJDELEYİCİLER VE UYARICILAR OLARAK GÖNDERİRİZ.” (Kehf 56) Aşağıdaki ayetler bunun apaçık kanıtıdır. Lütfen mezheplerin ve fıkıh inancının öğretisi olan, adeta Allah ın temsilcilisi gibi gösterilen Halifelik konusunda aldatılmayalım. PİŞMAN OLMAK İSTEMİYORSAK, GÜNÜMÜZDE BİZLERE DİN DİYE ÖĞRETİLENLERİ, LÜTFEN KUR’AN İLE SORGULAYALIM.


Enam 107: Allah dileseydi, onlar ortak koşmazlardı. Biz seni onların üzerine bir bekçi kılmadık. SEN ONLARIN VEKİLİ DE DEĞİLSİN. (Diyanet vakfı meali)


İsra 2: Musa’ya o KİTABI VERDİK ve onu İsrailoğullarına YOL GÖSTERİCİ KILDIK. Ey İsrailoğulları! BU, BENİMLE KENDİ ARANIZA BİR VEKİL KOYMAYASINIZ, DİYEDİR. (Süleymaniye vakfı meali)


Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK


[
[
[
[