Duygusal Zəka (EQ)

[GLAMOURKA]

Daniel Goleman "Duygusal Zəka" adlı kitabıyla yeni bir anlayış ortaya atdı. Uzun zamandır müvəffəqiyyətli olmanın dərəcəsi IQ ilə ölçülərdi. Edilən son araşdırmalara görə "Duygusal zəka" (EQ) insanların fərdi və peşə mənada müvəffəqiyyətli olmalarını IQ' dan çox daha çox təsirləndiyini göstərdi. Duygusal zəka ilə insanların ortaq duyğuları ünsiyyət bacarıqları insanlıq anlayışları incəlik zəriflik nəzakətlilik nəzakət vs. kimi qabiliyyətləri təyin olunmaqdadır.
Duygusal zəka özümüzlə və başqalarıyla olan əlaqələrimizi doğrudan təsir edər. Yəni Duygusal zəka bir tərəfdən öz inkişafımızı və yetkinləşməmizi digər tərəfdən də qabiliyyətlərimiz ilə digər insanlarla aramızda olan əlaqələri təriflər.
Duygusal zəka üçün xüsusilə aşağıdakı yetkinliklər təyin edicidir:

1. Özünü tanımaq
Adamın öz duyğularını ehtiyaclarını hədəflərini tanıması seçimlərini edə bilməsi və sahib olduğu şəxsi gücünün və qaynaqlarının fərqində olması mənasını verər. Özünü tanımaqla insanlar müəyyən mövqelərdə necə hərəkət edəcəklərini neyə ehtiyac duyduqlarını və ya özlərində nə kimi dəyişiklik etmələri lazım olduğunu fərq edərlər.
Özünü idarə etmək- Adamın sahib olduğu duyğu və düşüncələrini nəzarət edərək istiqamətləndirməsi. Bu bacarıq ilə duyğularımızın əsiri olmaqdan xilas olub onları istiqamətləndirə bilirik. Məsələn: bir hadisə bizi çox hirsləndirdiyində öz özümüzü sakitləşdirərək səhv bir qərar verməkdən və ya səhv bir davranışda olmagdan qaçınarıq.

2. Motivasiya
İnsanın özünü motivasiya edə bilməsi daim bacarma istəyinə və həyəcanına sahib olması deməkdir. Bu qabiliyyət xüsusilə çətinliklərin çıxmasında və ya işlərin istənilənin xaricində inkişafı vəziyyətlərində çox faydalı olar. Özünü motivasiya ədəbilən insan çətinliklər qarşısında qorxmadan özündə davam etmə gücünü tapar daha metanetli olarlar.

3. Empati
Adamın başqa insanların duyğularını ehtiyaclarını qayğılarını anlaya bilməsi özünü onların yerinə qoya bilməsi deməkdir. Söz mövzusu olan onlar kimi düşünə bilib davrana bilmək onları olduqları kimi qəbul edə bilmək və hal və hərəkətlərinə hörmət göstərməkdir.

4. İctimai Yetkinlik
İctimai Yetkinlik insanların başqalarıyla əlaqə qura bilməsi və bu əlaqələrin uzun müddət etibarlılığını qoruya bilməsi bacarıqlarını əhatə edər. İnsanlar arası yaxşı əlaqələrin yanında bir sıra meydana gətirə bilmə komanda/dəstə ruhunu təmin edə bilmə və bu komanda/dəstəs(n)i idarə etmə bacarığını göstərmə də bu yetkinlik ilə olar.

5. Ünsiyyət Bacarığı
Duygusal zəka üçün yaxşı ünsiyyət qura bilmə bacarığı imtina edilməz ünsürlərindəndir. Bu iki cür açıqlana bilər. Birincisi insanın özünü açıq və dəqiq olaraq ifadə edə bilmə bacarığı digər tərəfdən də başqalarını diqqətli dinləmə və nə söylədiklərini tam və doğru olaraq anlaya bilmə bacarığıdır.

Duygusal zəkanın bizə gətirdikləri nələrdir?
Duygusal zəkası yüksək insanlar peşə mənada başqa insanlar ilə yaxşı ünsiyyət qura bildiklərindən və idarə etmə bacarığına sahib olduqlarından ümumiyyətlə çox müvəffəqiyyətli olarlar.
Gündəlik həyatda Duygusal zəka insanların iş yoldaşları və ailə fərdləri ilə yaxşı razılaşa bilmələrini təmin etdiyi üçün özləri və ətrafındakılar ilə əlaqədar problemləri tez təhlil ediyər.
Duygusal zəkalı insanlar digər insanları olduğu kimi qəbul edib onları dinləyib anladıqları üçün sevilərlər və yoldaşlıq əlaqələri daha güclü olar.
Ümumiyyətlə özləri ilə barışıq və asan məmnun olarlar.

Belə bir bacarığa sahibsinizmi deyilsinizmi?
Əgər psixoloji testlərdən keçməyi sevsəniz öz özünüzdə qiymətləndirərək Duygusal zəka haqqında məlumat sahibi ola bilərsiniz. Belə bir testdən yola çıxaraq özünüzü tənqidin və səviyyənizi təyin etmək üçün nümunə olaraq aşağıdakı sualları özünüzə verin.

* Özümü nə qədər yaxşı tanıyıram? Bəzi hallarda necə və niyə/səbəb bu şəkildə hərəkət etdiyimi bilirəmmi?
* İradəm güclümü yoxsa duyğularımın əsirimi oluram?
* Kin nifrət xoşbəxtlik bəyənmə vs. kimi duyğularla necə baş edə bilərəm?
* Ünsiyyət qurma bacarığım necə?
* Özümü açıq və dəqiq olaraq ifadə edə bilirəmmi?
* Başqa insanları yaxşı dinləyə bilirəmmi?
* Digər insanlar ilə yaxşı razılaşa bilirəmmi?
* Başqalarını motivasiya edə bilirəmmi?
* Başqalarıyla işlə/çalışmaqdan zövq alır ammı?
* Başqalarına fikir verə bilərəmmi?
* İdarə edə bilmə qabiliyyətim varmı?
* Başqaları tərəfindən sevilirəmmi?
* Başqaları mənimlə birlikdə olmaqdan zovg alir mi?
* Axtarılan biriəmmi?
* Məndən fikir istəyirlərmi?

Bütün bu suallar nümunə üçün düşünülmüşdür. Duygusal zəkanın ardında gizli olanı kəşf etdiyinizdə özünüzə soruşacağınız sualları da tapa bilərsiniz və beləcə əskik olan tərəflərinizi də öyrənərək özünüzü inkişaf etdirə bilərsiniz.

[Kralica_]

Teshekkur xoshuma geldi