gerekli ve menali sozler

[_SoMMeT_]

- Tamahkar ozunu alchaldar. Zerere dushduyunu soyleyen alchalmagha razi olar. Dilini ozune buyruq sahibi eden, aghzina geleni danishan ozune zerer verer.

- Xesislik ayibdir, qorxaqliq noqsan. Yoxsulluq delil getirmekde aghli dilsiz eder. Yoxsullugha dushen oz sheherinde qerib olar. Aciz qalmaq beladir, sebr igidlik. Chekinmek zenginlikdir, ehtiyat qalxan.

- Uzaqlashmaq ayiblari orter. Gorduyu ishi beyenen adami qinayan chox olar.

- Insanlarla ele reftar edin ki, olende size aghlayan olsun; saghlighinizda ise sizi sevsinler.

- En aciz shexs insanlar arasinda dostu olmayandir; onlardan daha acizi ise dostu olub onu itirenlerdir.

- En yaxini itiren en uzaghi da ozune yardimchi ede bilmez.

- Dileyine uyan eceline qovushar.

- Qorxu umidsizlikle, utancaqliq mehrumiyyetle ekizdir. Furset bulud kimi kechib geder; xeyirli fursetleri fovte vermeyin.

- Zulme dushenlere yardim etmek, acizi ferehlendirmek boyuk gunahlarin keffaresidir.

- Zahidliyin en ustunu zahidliyi gizlemekdir

- Xeyir ish goren xeyirden de xeyirlidir, sher ish goren sherden de pisdir.

- Comerd ol, xesislikde ad chixarma. Ehsan verende de o qeder ver ki, vermemishe hesab olunma.

- Zenginliyin en ucasi istekleri terk etmekdir.

- Xalqa onun istemediyi, xoshlamadighi sheyleri soyleyen shexs haqqinda xalq da bilmediyi sheyleri soyler.

- Dileyi chox olanin yaramaz ishleri de chox olar.

- Seni qeme, qusseye qerq eden pislik. Allah muqabilinde sene tekebbur getiren yaxshiliqdan daha xeyirlidir.

- Ustun olmaq ehtiyata emel etmekle olur. Ehtiyata emel etmek dushunub-dashinmaqla mumkundur. Dushunub-dashinmaq da sirleri gizlemekdedir.

- Dovletin artdiqca ayibin gizli qalar.

- Insanlarin en chox baghishlanmasi lazim olani - ceza vermeye en chox gucu chatanidir.

- Sexavet - istenilmeden ehsan etmekdir. Istenilenden sonra edilen ehsan ise utancaqliqdandir ve chox pisdir.

- Sebr iki curdur: istemediyin, xoshlamadighin sheye sebr etmek; sevdiyin, dilediyin sheye sebr etmek.

- Zenginlik qurbetde vetendir, yoxsulluq vetende qurbet.

- Qenaet tukenmez maldir.

- Mal isteklerin temelidir.

- Seni chekindiren shexs sene mujde verene benzer, ona beraberdir.

- Dil yirticidir, cilovu buraxildimi, hucum cheker, parchalar.

- Dostlari itirmek qurbete dushmekdir.

- Ehtiyaci olan sheyi elde ede bilmemek naehl adamdan istemekden daha yaxshidir.

- Kim bir ishde xalqa onchu olmaq isteyirse, bashqasina terbiye vermeye bashlamazdan evvel ozunu terbiye etmelidir. Terbiye yalniz dil ile oyud vermekden deyil, hereketleri ile numune gostermekden de ibaret olmalidir. Nefsine muellim olub ozunu terbiye eden shexs insanlara muellimlik edib onlari terbiye edenden daha chox terife layiqdir.

- Her sayilan shey biter, her gozlenen gelib chatar.

- Qocanin reyinin gencin igidliyinden chox sevirem.

- Tovbe etmek imkani olanin umidini uzmesine teeccub edirem.

- Insanda bir et parchasi vardir ki, bedene bir damarla baghlanmishdir. Bu urekdir ve chox teeccublu bir uzvdur. Onun hikmete aid ve bunlara zidd sheyleri vardir. O umide, qapilsa, tamah onu alchaldar. Umidsizliye dushsen, keder mehv eder onu. Xoshnud olsa, qorunmaghi unudar. Qorxuya dushse qorunmagha bashlar. Tehluke sovushanda qeflete dusher. Bir musibete ughrayanda qerarsiz bir hala geler. Bir mal tapdimi, zenginlik onu azdirar. Yoxsulluq onu chulghayanda belaya duchar olar. Acligha dushende zeiflik onu chokdurer, toxluq edende mede dolghunlughundan narahat olar. Her xususda geri qalmaq ona zerer yetirer, her ishde ireli getmek onun halini pozar.

- Noqsan sifetlerden munezzeh olan Allahin emri rushvet almayan, ozunu alchaltmayan, tamahkar olmayan shexsle doghrulur.

- Iki ish arasinda ne qeder boyuk ferq var: ish var dadi geder, vebali qalar; ish var eziyyeti sovushar, savabi qalar.

- Dostunu, qardashini uch halda qorumasan, tam dost ola bilmez: dushkunluk vaxti, ozu olmayanda, olumunden sonra. Dord shey verilene dord shey haram olmaz: dua eden duasinin icabetinden (qebul olunacaghindan), tovbe eden tovbesinin qebulundan, gunahinin baghishlanmasini isteyen onun baghishlanacaghindan, shukr etmeye furset tapan nemetin chox olmasindan mehrum olmaz. Bunu da Allahin Kitabi aydinlashdirir. Uca ve ulu Allah buyurur: "Mene dua edin, Men de sizin duanizi qebul edim" (Momin suresi, 60-ci aye), "Her kes pis ish gordukden ve ya ozune zulm etdikden sonra Allahdan baghishlanmaghini dilerse, Allahin baghishlayan ve merhemetli oldughunu gorer". (Nisa suresi, 110-cu aye). Shukr haqqinda ise "Eger (Mene) shukr etseniz, size olan nemetimi artiracagham" (Ibrahim suresi, 7-ci aye). Tovbe haqqinda ise buyurulur: "Allah yaninda yalniz o keslerin tovbesi qebul olunar ki, onlar nadanliq ucundan pis bir ish gordukden sonra derhal tovbe ederler. Allah belelerinin tovbesini qebul eder! Heqiqeten Allah her sheyi bilendir ve hikmet sahibidir" (Nisa suresi, 17-ci aye).

- Derd ve qem qocalighin yarasidir.

- Insan oz dilinin altinda gizlenmishdir.

- Qedrini bilmeyen shexs mehv olar.

- Birisi Hezretden nesihet eshitmek istediyini bildirerken o buyurdu: Emelsiz axireti dileyenlerden, bosh umidler besleyib tovbe etmeyi isteyenlerden olma. Bezi shexsler vardir ki, dunyada zahid kimi danishar, dunyaya reghbet edenlerin ishlerini gorer. Dunyanin malindan, mulkunden verilse doymaz, verilmese qane olmaz. Verilenin shukrunden aciz olar, verilmeyenin choxunu ister. Xalqi pisliklerden chekindirer, ozu pisliklerden chekinmez; emr eder, feqet ozu emre tabe olmaz. Temiz adamlari sever, lakin onlarin emellerini etmez. Gunahkarlari sevmez, halbuki onlardan biridir o. Gunahlarinin choxlughundan olumden chekiner, urker; olumden ozunu urkuden sheyi etmekden el chekmez. Xestelenerse peshmanchiligha dusher; yaxshilasharsa peshmanchilighini unudar. Dinclik tapanda, nemet elde edende meghrurlashar; belaya ughrayanda umidini keser, perishan olar. Belaya dushende aciz qalar, duaya qapilar; ferehli gunlere qovusharsa, ozune guvener, eczini unudar, zennine uyar, aldanar. Ondan az gunah etmish shexslerin aqibeti uchun qorxar; ozune ise etdiyi yaxshiliqdan choxunu ister. Kimseye ehtiyaci olmazsa qezeblener, fitneye qapilar; ehtiyaca dusherken umidini uzer.

- Qulluq ederse mulayim davranar; isteye, menimsemeye uyarsa usyan yolunu tutar, tovbeni unudar; bir mohnete ughrarsa, dini hokmlerinden kenara chixar. Bashqalarina ibretler gosterer; misallar cheker, ozu ibret almaz. Nesihet vermeyi xoshlar, ozu nesihet goturmez. Dilde bashchiliq eder, emelde hamidan geri qalar. Kechici nemeti elde etmekde zirekdir; ebedi nemetleri elde etmekde tenbel. Gunahi, usyani qenimet sayar, qenimeti ziyan. Olumden qorxar, amma furseti fovte verer. Bashqasinin az gunahini oz etdiyi gunaha nisbetde chox sayar; zenginlerle eylenmek, onun fikrince, yoxsullarla Allahi yada salmaqdan daha yaxshidir. Bashqalarinin eleyhine hokm eder, lakin onlarin yaxshi cehetlerini gorun ozunu mehkum etmez. Qeyrilerini doghru yola sovq etmeye girisher, nefsini ise azghinligha yonelder. Ona itaet ediler, o ise usyan eder. Ona vefa gosteriler, o ise vefa etmez. Allahdan qorxmaz, xalqdan qorxar, chekiner; feqet xalqla davranmaqda Allahdan qorxmaz, qorxu nedir, aghlina bele gelmez.

- Her kes uchun shirin, aci bir son vardir.

- Her gelib chatan donub geder; her donub geden gelmemishe, olmamisha doner.

- Zaman kechse de, netice gecikse de, sebr eden mutleq zefer chalar.

- Bir tayfanin etdiyine razi olan onlardan sayilar. Onlardan sayilan shexsin ise iki gunahi var: o ishi etmek gunahi, o ishe razi olmaq gunahi.

- Bir-birine zidd olan iki yolun biri mutleq azghinliq yoludur.

- Her zulme bashlayan sabah peshman olar, barmaghini dishler.

- Tohmetlenecek yere geden shexs, onun baresinde pis zenne dushenleri qinamasin.

- Yoxsulluq en boyuk olumdur.

- Ozunu beyenmek inkishafa engel olar.

- Gozleri gorene sabah achilmishdir.

- Boyukluk, ululuq urek genishliyi ile, dozumle mumkundur.

- Tamah ebedi kolelikdir.

- Ireli getmeyin meyvesi nedametdir (peshmanchiliq), ehtiyatin meyvesi selamet.

- Hikmetle hokm vermek zamani susmaqda xeyir olmadighi kimi, cahilane soz soylemekde de xeyir yoxdur.

- Ey Adem oghlu, ehtiyacindan artiq qazandighin sheyi bashqasi uchun yighirsan.

- Sexavet, sherefi qoruyan bir sherefdir, helm pis adamlarin dilini baghlar; baghishlamaq ustunluyun zekatidir. Xeyanetkar dostdan ayrilmaq tesellidir; danishmaq doghru yola getmekdir. Oz aghli ile ish goren ozunu tehlukeye atar; sebr, dushmenleri oxlara hedef eder; sizlamaq zemanenin cefasina yardimchidir. Zenginliyin en ustunu dileyi terk etmekdir. Ne qeder aghillar var ki, hevavu hevesin buyrughuna uyar, esir olar. Gozel tecrube bacariqdandir; dostluq, insana fayda veren yaxinliqdir; usanib darixan shexse emniyyet etmemek gerekdir.

- Kim heya libasina burunse, xalq onun ayiblarini gormez.

- Sorghuya verilen cavab choxaldiqda doghru gizli qalar.

- Senin haqqinda yaxshi zende olanin zennini gerchekleshdir.
\
- Ey Adem oghlu, oz nefsinin vesisi ol ve malinda senden sonra nece reftar etmelerini isteyirsense, ozun et.

- Kumeyl bin Ziyada buyurmushdur: Ey Kumeyl, oz adamlarina axsham qaranlighi dushene kimi yaxshi xasiyyet qazanmalarini emr et; yatanin ehtiyaclarini odemekle axsham etsinler. Chunki and olsun butun sesleri eshidene, ele bir shexs yoxdur ki, bir qelbi shad etsin, o shadlighin evezinde Allah ona lutf gostermesin. Shexse musibetler uz verende o lutf hemin musibeti kenar eder.

- Xain shexslere vefa gostermek Allaha xeyanetdir. Xainlerden uzaq olmaq ise Allaha vefa etmekdir.

- Dostunu ehtiyatla sev, ola biler ki, bir gun sene dushmen kesilsin; dushmeninle de ehtiyatla davran, ola biler ki, bir gun seninle dost olsun.

- Sherq ile Qerb arasindaki mesafe ne qederdir? - deye sorushularken buyurdu: Gunesh uchun bir gunluk yoldur.

- Qisqanc olan, qeyret sahibi kimi taninan qetiyyen zina etmez.

- Atalarin dostlughu oghullar arasinda yaxinliq yaradar. Dostluq yaxinligha mohtacdir, onunla tamamlanir; feqet yaxinliq dostlugha, sevgiye daha chox mohtacdir; yaxinliq sevgi ile olur.

- Dash haradan atilibsa oraya tullayin; chunki sheri sher aparar.

- Oghlu Muhemmed bin Henefiyyeye buyurdu: Oghulcughum, yoxsullugha dusheceyinden qorxuram; yoxsulluqdan Allaha sighin; chunki yoxsulluq dini noqsanlashdirir, aghli chashdirir, dostlughu aradan qaldirir.

- Gunaha bataraq ustunluk qazanan, ustunluk elde etmemishdir; o sherle ucalan zelalete dushmushdur.

- Her bir shexsin malina iki ortaq vardir: mirasi ve zemane.

- Zalima gelib chatacaq edalet gunu mezlumun ughradighi covr ve cefa mohnetinden chetindir.

- Bir shexsi layiq oldughundan artiq teriflemek riyadir, hiylegerlikdir. Layiq oldughunda az teriflemek ya dilsiz-aghizsizliqdan, ya da hesedden ireli gelir.

- Gunahlarin en chetini sahibine olan ve ehemiyyetsiz gorunenidir.

- Oz eybini goren bashqalarinda eyb axtarmaz. Usyan qilincini qinindan siyiran onunla da olduruler. Kim ozunu zerer ve tehluke denizine atarsa, qerq olar. Sonu pis gozlenen sheylere qurshanan pislikle de qinanar. Sozu uzadanin yanlishi da chox olar. Kim chox yanilirsa, abiri da azalar, abirsiz adamin chekinmesi de az olar; chekinmesi az olanin konlu oler, konlu olenin yeri od ichindedir. Kim xalqin eyiblerini gorur, onlari qinayir, lakin ozu o emellerle meshghuldursa, demeli, axmaghin boyuyudur. Qenaet tukenmez maldir. Olumu tez-tez yada salan dunyanin az nemetine de qane olar.

- Zalim shexsin uch elameti vardir; gunaha batib ozunden ustune zulm eder; ozu hakim olduqda ozunden ashaghiya zulm eder; zulmkara komek gostererek zulm eder.

- Shiddet son dereceye chatanda ferehli anlar bashlar. Bela helqeleri daralanda genishlik uze chixar.

- Dushunce saf bir aynadir. Ibret goturmek qorxudan bir nesihetchidir. Bashqalarinda gorub xoshlanmadighin sheyden chekinmek ise edebdir.

- Heqiqeten de haqq aghirdir, feqet shirindir; batil ise yunguldur, feqet insani mehv eder.

- Danishmadighin soz senin hokmune tabedir; amma danishmagha bashladinmi, sen onun qulusan. Pulunu-parani nece gizleyirsense, sozunu de ele gizle. Ele sozler var ki, nemeti aparar, zehmeti, mohneti getirer.

- Bilin ki, yoxsulluq belalardan biridir; yoxsulluqdan da chetini beden rahatsizlighidir; ondan da chetin olani konul perishanlighidir. Bilin ki, mal-dovlet choxlughu nemetdir; feqet mal-dovlet choxlughundan daha ustun olan shey beden selametliyidir; beden selametliyinden daha ustun olan shey konul rahatlighidir.

- Ele soz var ki, zerbeden daha tesirlidir.

- Heqiqete qarshi vurushan meghlub olar.

- Xeyir ish gorun, xeyri azaltmayin, kichiltmeyin, chunki onun kichiyi de boyukdur; azi da choxdur. Aranizdan biri "bashqasi xeyir ish gormeye menden chox layiq ola bilmez" - demesin; chunki and olsun Allaha, sonra o da size bele deyer. Xeyir ish goren de var, sher ish goren de. Siz bu ikisini de terk etseniz, o ishleri gorenler tapilacaq.

- Gizli ishlerini temizliye chixaran ve islah eden shexsin zahirini de Allah temizler, islah eder. Dini uchun ish gorenin dunya ishlerini de Allah nizama qoyar. Allahla oz arasini duzelden shexsin Allah da insanlarla arasini duzelder.

- Helm insani orten bir ortukdur, aghil ise keskin bir qilinc. Xasiyyetlerinden pis olanini helminle ort. Hevavu hevesini ise aghlinla oldur.

- Emr sahibi olmaq insanlarin ozlerinin sinanmasidir.

- Qoynunda yashadighin sheher sene en layiq olan sheherdir. Sheherlerin xeyirlisi guzeranini kechire bildiyin yerdir.

- Bir insanda gozel bir xasiyyet varsa, ondan bashqa gozel xasiyyetler de gozleyin.

- Helm ve dushunce ile ish gormek, eziyyete dushmeden ish bacarmaq ekiz ushagha benzer. Bunlar uca himmetden doghur.

- Tecrube sahibi olan shexs hekimden chox biler. Dostu olmayan qeribdir.

- Qadinlarin pislerinden chekinin, xeyirlilerine ehtiyatla yanashin.

- Ele zengin vardir ki, yoxsuldan da yoxsuldur. Ele boyuk vardir ki, alchaqdan da alchaqdir. Ele yoxsul da vardir ki, zenginlerden daha zengindir.

- Mominin shukru emelinde goruner. Munafiqin shukru ise dilindedir.

- Iki shey var ki, itirilmemish qedri bilinmez; genclik ve dinclik.

- Batile yardim eden, haqqa zulm eder.

- Boyuk shexslerin zeferi baghishlamaqdir, ehsan etmekdir. Alchaq shexslerin zeferi ise tekebbur ve azghinliqdir.

- Shehvete qul olan, pul ile alinmish koleden de ashaghidir.

- Abirli olmaghin en ucasi insanin ozu ozunden utanmasidir.

- Ele qan var ki, onu dil toker.

- Nefsine zulm eden bashqasina qarshi nece edaletle reftar ede biler?

- Mezluma yardimchi ol, zalima dushmen kesil.

- Yaxshiligha emr et, pisliyi nehy.

- Gozle gormek bir sheyi eshitmekden irelidir.

- Esil, kok ata-analarin mensub oldughu nesille deyil, terifelayiq ustunluklerledir.

- Senin eyiblerini oyen, sene yaltaqliq eden, sen olmayan yerde qinayar, eyibler seni.

- Allahin nemetlerini dushunene Allah bacariq verer. Allahin zati haqqinda dushunen ise zindiq olar.

- Insanin dili olmasa, insan soz soylemese, surete burunmush bir varliqdan, yaxud bashi achiq buraxilmish otlayan bir heyvandan onun ferqi varmi?

- Birinin eleyhinde soylenen sozu dinleyen o sozu soyleyen kimidir.

- Sherden chekinen shexs xeyir ish gorene benzer; gunahdan ehtiyat eden kishi yaxshiliq edene doner.

- Atalarin dostlughu oghullar arasinda nesil-kok birliyi demekdir.

- Sozun yeri konuldur, ismarlandighi yer dushuncedir, onu quvvetlendiren aghildir, meydana chixaran dildir; bedeni herflerdir, cani ise mena bezeyi – bichimli soylenmesidir; duzgunluyu ise doghrulughundadir.

- Besiret gozu kor olanda gozle gormeyin faydasi yoxdur.

- Allahin sene verdiyi nemetleri itirme; Onun verdiyi nemetlerin eseri sende gorunmelidir.

- Gunahkari meyus etme; ele gunahkar var ki, sonu baghishlanmaqla biter. Ele qulluq eden vardir ki, sonda qullugha pozular, cehenneme geder.

[Damla1]

- Sebr iki curdur: istemediyin, xoshlamadighin sheye sebr etmek; sevdiyin, dilediyin sheye sebr etmek.
- Ehtiyaci olan sheyi elde ede bilmemek naehl adamdan istemekden daha yaxshidir
Her sayilan shey biter, her gozlenen gelib chatar.
Ümumiyyetlə hamisi cox gözel idi .Cox sağ ol

[_SoMMeT_]

- Sebr iki curdur: istemediyin, xoshlamadighin sheye sebr etmek; sevdiyin, dilediyin sheye sebr etmek.
- Ehtiyaci olan sheyi elde ede bilmemek naehl adamdan istemekden daha yaxshidir
Her sayilan shey biter, her gozlenen gelib chatar.
Ümumiyyetlə hamisi cox gözel idi .Cox sağ ol

deymez oxuduxun ucunde sende sagol

[Xeyallarim]

Sebr iki curdur: istemediyin, xoshlamadighin sheye sebr etmek; sevdiyin, dilediyin sheye sebr etmek.



Senin haqqinda yaxshi zende olanin zennini gerchekleshdir


TESEKKUTLR COX MARAQLIDIR

[GLAMOURKA]

tsk canim.