Haqq mezheblerde ağıl ve mentiqin tesdiq etmediyi heç bir mesele yoxdur. Çünki onların istinad nöqtesi Quran, sünnet, icma-i ümmet ve qiyas-i fuqahadan ibaret olan edille-i şeriyyedir. Dağlardan daha metin olan edille-i şeriyye heç bir beşeri gücün dağıda bilmeyeceyi poladdan bir qaladır. Bu qaladan çıxanların ehl-i sünnete düşmen olan menfi cereyanlara qapılmaq ve ya alet olmaq ehtimalları qüvvetlidir.


Bunu da ehemiyetle nezere çatdırmağı faydalı hesab edirem: Mezhebleri beyenmeyen, onlardan birine tabe olmayan ve ya mezheblerin asan yanlarını menimseyen bir kimse esrlerden beri gelib keçmiş milyonlarca müselmanın yolundan ayrılmış, öz başına yeni bir yol tutmuş olur. Bele kimseler Quran-i Kerimin " Her kes doğru yol ona belli olduqdan sonra Peyğembere qarşı çıxsa ve möminlerin yolundan başqa bir yolla getse, onu üz tutduğu yola yönelder ve Cehennemde yandırarıq. Ora ne pis dönüş yeridir. (Nise, 4/115)" tehdidinden de öz paylarını alarlar.

Bir mezheb imamını teqlid eden kimse hansı mezhebe bağlanmış ise artıq her meselede o mezhebin hökmlerine emel etmeli, mezhebinde de sebat etmelidir. Ancaq zeruri hallarda da her hansı bir meselede yene öz mezhebinde qalmaq şertile diger bir mezhebin hökmü ile emel ede biler. Bu ise ancaq bir alimin fetvası ile mümkün ola biler.

İmam-ı Qezali Hezretleri de bu görüşdedir.

Madam ki, teqlid sahibi bir mezhebe tabe olmuşdur, artıq onda sebat etmelidir.

Netice olaraq, şexsin öz hevesine uyaraq tez-tez mezheb deyişdirmesi onlara ehemiyyet vermemek menasına gelir.

Son esrin müdeqqiq alimlerinden Muhammed Kevseri “Meqalat” adlı eserinde bu kimi şexslerin halını bele tesvir edir:

"Beli, her qrubun özü ile gördüyü, ancaq heqiqetde ne onlardan, ne de bunlardan olan, yeni ereb şairinin dediyi kimi: "yemenlilerle olduğunda yemenli, meadlilerle olduğunda Adnani" görünen şexsden daha texribatçısı yoxdur."

Kevseri eyni eserinde mezhebsizliyin dinsizliye aparan bir körpü olduğunu da söyleyir.

Dr. Ramazan el-Buti ise bu haqda “Beli, bütün İslam milleti uzun tarixi boyunca İslamı eynile yaşatma imkanını en geniş ölçüde veren müctehidlerin bu dörd imam (İmam-ı ezem, İmam-ı Şefi, İmam-ı Malik ve İmam-ı Henbel) olduğu üzerinde ittifaq etmişlerdir.” deyir ve bu imamların yolunu terk edib insanları mezhebsizliye devet etmeyin "İslam dinini tehdid eden en tehlükeli bidet" olduğunu elave edir.

Ramazan el-Buti mezhebsizliyi özüne yol seçenlerin yeni hadiselere hell yolu tapmaq evezine İslamın temel rükünlerini sarsmağa çalışdıqlarına da diqqet çekerek bele deyir:

"Men bu mezhebsizlerden heç birinin bir gün durub xalqın her gün soruşduğu yeni meselelerden birini araşdırdığını görmemişem. Onların bütün derdleri binası tamamlanmış, hökmleri yerleşmiş olan ve lazımınca emel edildikde müselmanların borcdan xilas olub salamatlığa çıxacaqları İlahi emrler xüsusunda yol gösterici olan haqq mezhebleri yıxmaq üçün bütün güçlerini serf etmekden ibaretdir!"

Dr. Ramazan el-Buti mezhebsizliyi yol seçenlere bu iki sualı soruşar:

"Bütün insanları tikinti işlerinde mühendislere tabe olmamağa çağırsan ne olar? İnsanları diaqnoz ve müalice baresinde hekimlere tabe olmamağa devet etsen, ne baş verer?"

Bu suala özü bele cavab verir:

"Heç şübhe yoxdur ki, bunun arxasından gelecek olan şey insanların temir edeceyik deye öz evlerini bile-bile dağıtmaları, müalice düşüncesi ile öz canlarına özlerinin qesd etmeleridir."

Mezheb tanımayanları bu tehlike ile üz-üze getiren ve müctehidlere tabe olmaqdan çekindiren en mühüm sebeb öz rey ve düşüncelerini müctehidlerin görüşlerine tay, hetta onlardan daha üstün tutmalarıdır.

İmam-ı Şerani Hezretleri de bu haqda bele buyurur:

Müctehidlerin sünnet buyurduqlarının hamısına emel et ve mekruh dediklerini terk et! Onlardan bu xüsusda delil axtarmağa çalışma! Çünki sen onların dairelerinde mehbussan. Onların meqamına çatmadıqca birbaşa kitab ve sünnetden istifade etmekde onları keçmeyin ve hökmleri onların aldığı yerden almağın heç bir zaman mümkün deyildir...

Bütün mezhebler, mene göre, barmaqların el oyasına ve kölgenin esline bitişik olması kimi şeriete bitişikdirler...

Bu vesile ile bu nöqteni de qeyd etmek lazımdır. Müctehidlere tabe olmayıb öz reyine uymaq böyük qürurdur. Bu ise insanda menevi böhrana sebeb olar. Bediüzzaman Hezretlerinin de bu kimi keslerin aqibeti haqqında tesbitleri beledir:

"Beli, qürur ile insan maddi ve menevi kamalat ve mehasinden mehrum qalar. eger qürur sebebile başqaların kamalatına tenezzül etmeyib öz kamalatını kafi ve yüksek görerse, o insan naqisdir. Bele insanlar melumat ve keşfiyyatlarını daha yüksek görmekle eslaf-ı izamın irşadat ve keşfiyyatlarından mehrum qalarlar. Ve evhama meruz qalaraq bütün-bütün çizgiden çıxarlar."

menbe: suallarlaislam.com