ayişəyə namus töhməti ' efk cərəyanı

quran kitabındakı cərəyanlardan ki nur surəsi 11-dən 16-ci ayələrində gəlib, efk macərası (ayişəyə namus töhməti) dir ki quran bu töhməti şiddətlə rədd edib və ayişəni pak bilib.

Şiə və sünnı müfəssirlərin dediyinə görə cərəyanın əsaı belədir :

ayişə deyir: «peyğəmbər(s) səfərə gedən zamanlar, həyat yoldaşları içində qürə çəkərdi və hər kəsin adı qürədən çıxsaydı onu özü ilə aparardı. Savaşların birində (hicərtin beşinci ilində «bənı almustələq» savaşı) qürədən mənim adım çixdi. Mən peyğəmbərlə getdim və hicab ayəsinin nazil olmasına görə, mən örtülü hövdəcdə dəvəyə mindim. Savaş bitəndən sonra biz mədinəyə qayıdırdıq ki şəhərin yaxınlığına çatanda gecəydi. Mən bir hacət üçün otraqdan bir az uzaqlaşdım, qayıdanda gördüm ki yəmanı möhərəli boyunbağım qırılıb. onun dalısınca qayıtdım və mətəl oldum. Qayıdanda gördüm ki qoşun hərkət edib və gedib. Mənim hövdəcimidə dəvə üstünə qoyub aparıblar və belə güman ediblər ki mən hövdəcin içindəyəm və mənim arıqlığıma görə bilməyıblər ki mən hövdəcin içındə deyiləm. ondan əlavə mənim yaşım az idi. Hər halda orda tək qaldım və belə düşündüm ki qoşun şəhərə çatanda mənim yoxluğumu bilib dalımca gələrlər. Pəs gecəni o çöldə qaldım.

Şansdan müsəlman qoşunundan səfvan adında bir nəfər də ki qoşundan dalı qalmışdı, o gecə o çöldəydi. Səhərə yaxın məni uzaqdan gördü və yaxına gəldi və məni tanıyandan sonra bu sözdən sonra heç nə demədi: «إenna lellahe və enna eləyhe raceuvnə» o öz dəvəsini yatırtdı və mən mindim, o dəvənin noxdasından yapışıb və biz hərəkət elədik ta bu ki qoşuna çatdıq. Elə bu hadisə bais oldu bir iddə mənim barəmdə namusı şayiə çıxartsınlar və özlərini allah əzabına mübtəla eləsinlər ki onların başında «abdullah bin əbi sellul» yer alırdı ki hamıdan çox bu məsələyə toxunurdu.

Biz mədinəyə çatdıq və bu şayiə şəhəri burudu. Bir haldakı mənim ondan xəbərim yox idi. Bu halda xəstələndim və peyğəmbər (s) mənim görüşümə gəldi amma qabaqkı məhəbbəti ondan görmədim və bilmirdim ki cərəyan nədir. Halım düzəldi və eşiyə çıxdım və yavaş yavaş bəzi arvadlardan munafıqlərin şayiələrin eşitdim. xəstəliyim betərləşədi və peyğəmbər (s) görüşümə gəldi. ondan icazə aldım atam evinə gedəm. İcazə verdi və mən atam evinə getdim. orda cərəyanı anamdan soruşdum. O mənə təsəlli verdi və dedi: «qəm yemə, hamı imtiyazlı xanımlara paxıllıq edər və onların dalısınca çoxlu sözlər deyər.»

Peyğəmbər (s) bu cərəyan barəsində əli (ə) və osamə bin zeyd’lə məşvərət elədi. osamə dedi: «ey allahın rəsulu! O (ayişə) sənin həyat yodaşındı və biz ondan xeyrdən suvay heç nə görməmişik.»

Həzrət əli (ə) buyurdu: « ey allahın rəsulu! Allah sənin işini çətin tutmayıb və ondan suvay çoxlu həyat yoldaşın var. Bu barədə onun kənizindən xəbər al və tədqiq elə.» Peyğəmbər mənim kənizimi çağırıb və ona buyurdu: «ayişədən şəkk və şübhə yaraldan hərkət və iş görmüsnəmi?»

O cavab verdi: «səni həqqə məb’üs edən allaha and olsun ki mən ayişədən xilaf iş görməmişəm.»

Bu vaxt peyğəmbər (s) qərara gəldi bu barədə cəmaatla danışsın. Mənbərə gedib və buyurdu: «ey müsəlmanlar! Əgər bir kişi (abdullah bən səlül) məni ayıləm murıdındə –kı undan təmizlıqdan suvay heç nə görməmişəm- narahat eliə, və mən unu mucazat edəm, məzurammı? Bu itham ayrı kışının(səfuanın) ətəgin –kı mən undan heç vaxt pıslik görməmişəm- tutsa nə etəməliim?»

Səədəbən məaz (us tayfasının böyügü) qalxıb dedi: « sənin həqqin var, əgər o «us» tayfasında olsa, mən büyənünü vuraram və əgər «xəzərc» tayfasından olsa əmər buyur ta icra edim.»

Səəd bən əbadə («xəzərc» tayfasının böyügü) tayfa təəsübkeşlığına görə (çünki abdullah bən səlül «xəzərc» tayfasındanaydı) səəd bən məaza dedi: « sən yalan deyirsən, allaha and olsun ki sən belə adamı öldürə bilməzəsn.»

Bu halda bir şey qalmamışdı ki ikı «us» və «xəzərc» tayfaları arasında savaş düşəsün. Bir haldakı peyğəmbər (s) mənbər başında idı və unların danışığına qulaq asırdı. Nəhayətdə unları sakıtlşdırdı.»

Ayişə artırır: «bu vəzə davam tapırdı və böyük ğəm ğüssə məni kəlafə eləmişdi. Bir ay ulardı ki peyğəmbər (s) mənim yanımda uturmurdu. Bir gün peyğəmbər (s) uzu gulr mənim yanıma gəldi və buyurdu: « sənə müjdə olsun ki allaə, ayə nazıl edib və səni bu itthamdan uzaqlaşdırıb və sonra «إennə əlləzeyənə caöoa bealْإefْke...» (Nur sürəsinin 11-dən 16-cı ayələrin) uxudu.»

Bu ayələrin nazıl ulmasıaylə peyğəmbər (s) bu töhəməti vuranları çağırıb və qəzf həddi (ıfftlı xanıma yaraşmayan iftıra vurmaq həddi ki 80 zərbə şallaq idı) unlara carı elədi.

Diqqət yetirmək lazımdır ki şayiəçilər bu məsələni o qədər böyütəmüşədülər ki peyğəmbərin (s) çarəsi yox idi məgər bu ki bir muddt bu məsələnin kənarından sakıt keçə ta vaxtı çatanda unları rusuay edə. Və nur sürəsinin 11-cı ayəsindən istıfadə olan kimi, bu şayiənin zahiri kıfır ulsaydıda üst-üstə xeyrli oldu və munafıqləri tanıtdırdı.

Məcmə əlbyan, 7-cı cild, s 130;

təfsir nəmünə, 14-cı cild. S 389-390.