[

Tənbəllik, çoxlu ictimai və mədəni prablemlərin qaynağı ola bilər və ictimai çatışmamazlıqların çoxunun tənbəlliklə birbaşa əlaqəsi var.

Ingiltərədə iki səhiyyə uzmanı təklif ediblər ki fıziki fəaliyyətə meyilli olmamazlığı və başqa ifadə ilə təməbəlliyi bir xəstəlik bilib xəstəliklərin sırasında yerləşdirək.

Döktür riçard viler və döktür imanüel istamatakıs bu fikiri, bu izahla veriblər ki təhərrükəsüzlük və xəstəlik arasında güclü əlaqə var.

Bu iki alim öz mütaliələrini ingiltərənin «idman təbabəti» jurnalında belə izah edir:

buna diqqət yetirməklə ki az tərpəşmək və ölüm arasında əlaqə var, təklif edirək tərpəşəməmək bir növ xəstəlik tanınsın.

Döktür viler bu barədə dedi: indilikdə şişmanlıq, beynəlxalq səhiyyə təşkilatı tərəfindən xəstəlik hesablanır ama şişmanlıq özü ayrı mühum amilin nəticəsidir ki oda idman etməmək və tərpəşəməməkdir.

Bizim ictimaiyyət; dünyada ictimai tənbəlliyin üçüncü rütəbəsindədir.

ictimai və mədəni vərdişlərimizin çoxunun kökü ictimai tənbəllikdədir. Bizim insanlar bununla belə ki dunyanın tənbəllik ortalamasından yuxarıdadılar, üçüncü yeri özəlrinə götürüb.

Elə bu əsasda bizim ictimaiyyətdə ağ yəxəlik mədəniyyətliyi qəbül olub. Yəni insanlar dərs oxurlar ki işləməsinlər və dərs oxumayan işləməlidir. Yəni işdən qaçmaq bir növ yaşamaqdır. İctimaiyyətdə ki bu mənfi xislətlər, xoşa gəlməz xüsusiyyətə çevrilib.

İctimaiyyətimizdə kitab oxumaq yerinə telvizor tamaşası yuxarı statiskaya və dövlət işlərində istixdam olmağa yuxarı təmayul (miz arxasında oturmaq) həmçinin iş başarma və iş yaraltmağa təmayülün olmaması və qeyri-iş günün çox olması bu xüsusiyyətlərin bir azıdır.

Təqədirə təslim olmaq (falçılara, baxıcılara və . . . üz gətirmək), gələcəyə aşırı formada diqqət yetirmək, bir gecəlik və tez nəticə verən işlərə meyilli olmaq, özü əsas bilmək, fərdi faydalara görə məsuliyyətdən qaçmaq, gücsüzlük ehsası və çatışmamazlıq o meyarlardandır ki şəxsin tənəbəlliyinə hesablanır.

Bu zəminədə tehranda aparılan təhqiqdə bəlli olub ki: 3328 nəfər gəncin 45 faizi şəxsi tənəbəlliyə mübətladır.

Bu tədqiq əsasında, yuxarı gəlir sahibi olmağa xatir təhsildən istiqbal etməmək, istehsal yerinə dəllallığa (vasitəçilik) tərəf getmək ictimaiyyətimizdə ki bu davranışın bariz nümunəsidir.

Tənəbəlliyi aradan aparmağın yolları:

1. İmkan daxilində baxın görün hansı müşkül sizi dalı saxlayıb. Məmülən o prablem göründüyündən daha balacadır və onun həlli fikir etdiyinizdən daha rahatdır.

2. İndi o müşkül və ya məqsədin əhəmiyyətinə düşünün. onu görmədim hesabəlaya bilrsinizmi? onu yaddan çıxardıb ayrı işin dalısıca gedə bilərsinizmi?

3. O kəslər ki özlərin tənəbəl bilirlər, uşaqlıqdakı ruh düşgünlüklərin və narahatlıqların tazadan dırıldırlər. Ehtiyaci yoxdur keçəmişə cumasız. Ama əgər ehsas edirsiniz ki gündəliyə düşübsünüz, fəaliyyətinizi çoxaldın, taza bir iş başlayın və özünüzə deyin: «qədim ki vərdiş olarkən, mən indi yerimdən durub faydalı bir şəxs ola bilərəm.»

4. İşi başlamaq qərarına gəliniz. Görəcəksiniz ki çox rahat onu həyata keçirirsiniz.

5. Yalnız işin üstündə mütəmərkiz olun, nə prablemin.

6. Bunu deməklə ki: «mən istirəm bu işı görəm; elə indi istirəm bu işı görm! Pəs işə başlıram və dincəlməyi sonraya saxlıram» özüzünüzü yola salınız. Bu cümləni ucadan deyiniz, görəcəksiniz ki çox tez o işi başlamısınız.

7. İşin balaca bölümlərin qurtarmaq sizdə yaxcı əhval rühiyyə yaraldar. Öz özünüzə deyiniz: «afərin. Əhsən, elə axirədək belə ged.» Kiçik məqsədlərə tərəf işələmək müvəffəqiyyətin sırrıdır. Böyük işlər neçə kiçik işin birləşəməsindən yaranır.

8. kiçik müvəffəqiyyətləriniz üçün özünüzü hətmən mukafatlandırınız. Öncədən görmədiyiniz işi görməyə qərara gəlsəniz biliniz ki yaxşı bir mukafata ehtiyacınız var. Hər işin yekunlaşmasında özünüzü mukafatlandırınız ta yolun idaməsinə motivasiyaz olsun.

9. Burda təslim olmayınız. Çərx üstünə düşmək çox çətindir, pəs çərxə düşəndən sonra rahatlıqla onun üstündən durmayınız. müvəffəqiyyət arasında nə qədər vəqəfə olsa, tazadan başlamaq bir o qədər çətin olacaq. Ama sonra ki məqsədi nə qədər tez başlasanız, bir o qədər özünüzə inamınız çoxalacaq və bu inam səbəb olacaq ehsas edəsiniz ki hər işi görə bilərsiniz.



10. Motivasiya tapmaq bir şeydir ama yol buyunda çətinliklərlə üzləşəndə, onu saxlamaq ayrı bir şeydir. Prablemlərdən hər nə qədər uzaq olsaz, onlara təslim olmaq ehtimali çoxalar.

11. Dincəlməyə hazır olmasanız, dayanmayınız və dincəlməyə oturandan sonra da işə tazadan başlamağa vaxt müəyyə edin.

12. Özünüzə uzun müddətli məqsədlər tərifləyiniz. Özünüz üçün hədəfiniz olsa bir şey var ki ona tərəf gedəsiniz. Özünüzə böyük hədəflər nəzərdə alınız ki sizə düzgün motivasiya versin. Düşünün ki vaqiən nə axtarısınız. Alçaq hədəflər sizə motivasiya verməz. Gündəlik işlərinizdən bir list yazınız ki həm kiçik və həm böyük işlər olsun. Listədəki işləri əhəmiyyət baxımından tərtibələyiniz.

13. Habelə bütün kiçik istədiklərinizdən bir list yazın məsələn taza geyim, evə taza mobiliylar, ya hətta bir güldan. Kiçik hədəfəlriniz həmişə zehəninizdə olsa, onları yerinə yetirməyə motivasiyanız çox olar.



Nükətələr

* xəyal gücünüzdən istifadə edin və çiyinlərinizdə ki mələk və şeytanı tətəcəssüm ediniz. İşləri bu təcəssümlə qabağa aparsanız, mələk şeytandan daha çox müvəffəq olar.

* işiniz olmasa da, ya səhər ilk vaxt evdən çölə çıxmasanız da, saatınızı səhər tezə qurunuz məsələn saat 7-yə. Duş qəbul ediniz, paltar geyiniz və diribaş otaqdan çıxınız. Həmişə elə paltar geyiniz ki elə bil çölə çıxırsınız. Yuxudan durmaq həmən çarpayınızı mürəttəb ediniz.

* idmanla məşğul olunuz. Həftədə neçə gün qaçmağa və ya yeriməyə evdən çölə çıxınız. Çox tez görəcəksiniz ki əvvəlkindən daha gümrah və diribaşsınız. Idmanla məşğul olmaq sizə yuxarı motivasiya verər və tənbəllikdən uzaq saxlar.

* gün buyu kifayət qədər su içiniz ta bədəniz susuz olmasın.

* gecələr kıfayət qədər yatınız ta səhərlər daha rahat durasınız.

* qənd və fruktüzü yuxarı olan qıdaları yeməyiniz, çünki bu yeməklər səbəb olar bədəniz yağ yerinə şəkər yandırsın. Habelə şirniyyat kimi sadə şəkərlər qısa müddətdə sizin enerəjinizi çoxaldar, amma sonra qanınızın şəkəri azalar və tazadan yorulub acalarsınız.

* çalışınız imkan daxilində az telvizora baxasınız.

* gündəlik işlər və proqramlarınızdan bir kopiya evin hər yerində saxlayınız: birin dolab üstündə, birini kampiyoter masasında, birin ayna qabağında və hətta birini yataq otağında.