Vicdan və Ruh



Qu*ran*da nəf*sin iki ay*rı tə*rə*fi ol*du*ğu bil*di*ri*lir və nəf*sin bir qis*mi*nin «hə*va»dan, yə*ni in*sa*nı Al*la*hın yo*lun*dan dön*də*rən xud*bin is*tək*lər*dən və hə*ris*lik*dən ya*ran*dı*ğı*na diq*qət ye*ti*ri*lir. Nəf*sin digər tərəfi olan vic*dan isə in*sa*nı Al*la*ha və di*nin var*lı*ğı*na yö*nəl*dir, nəf*sin için*də*ki “fücur”dan çə*kin*mə*si*ni tə*min edir.

Vic*dan in*sa*na Al*la*hın üfür*dü*yü «ruh*dan» qay*naqlanır.

«Səc*də» su*rə*sin*də Al*la*hın in*sa*na Öz ru*hun*dan «üfür*dü*yü» be*lə xə*bər ve*ri*lir:

«…O, ya*rat*dı*ğı hər şe*yi gö*zəl ya*rat*dı, in*sa*nı ya*rat*ma*ğa pal*çıq*dan baş*la*dı. Son*ra onun nəs*li*ni nüt*fə*dən – bir qət*rə zə*if su*dan əmə*lə gə*tir*di. Son*ra onu dü*zəl*dib in*san şək*li*nə sal*dı və ona Öz ru*hun*dan üfür*dü…» («Səc*də» su*rə*si, 7-9).

Məhz in*sa*nın ma*lik ol*du*ğu bü*tün gö*zəl xü*su*siy*yət*lər Al*la*hın ona «üfür*müş» ol*du*ğu ruh*dan qay*naq*lanır. İn*san əgər nəf*sin fü*cu*ru*na, hə*va*sı*na bağ*la*nıb, bu ru*hu ört*mə*sə, Al*la*hın ali si*fət*lə*rin*dən bə*zi*lə*ri* onun üzə*rin*də olar.

Ümu*miy*yət*lə, Qu*ra*nın bü*tün hökm*lə*ri, in*sa*nın vic*da*nı*na uy*ğun, o vic*da*nın tələblərinə gö*rə mü*əy*yən edil*mişdir. «Rum» su*rə*sin*dəki iki ayə bu möv*zu ilə bağ*lı*dır:

«La*kin zülm edən*lər na*dan*lıq*la nəfs*lə*ri*nin is*tək*lə*ri*nə (həvalarına) uy*du*lar. Al*la*hın yol*dan çı*xart*dıq*la*rı*nı doğ*ru yo*la kim sa*la bi*lər? On*la*ra kö*mək edə bi*lən kəs*lər də ol*maz!

Ba*til*dən haq*qa ta*pı*na*raq üzü*nü Al*la*hın fit*ri ola*raq in*san*la*ra ver*di*yi di*nə tə*rəf tut. Al*la*hın di*ni*ni heç vəch*lə də*yiş*dir*mək ol*maz. Doğ*ru din bu*dur, la*kin in*san*la*rın ək*sə*riy*yə*ti bil*məz» («Rum» su*rə*si, 29-30).

Ayə*lə*rə gö*rə, in*kar edən*lər nəfs*lə*ri*nin fü*cu*ru*na, yə*ni hə*vəs*lə*ri*nə ina*na*raq yol*la*rın*dan az*mış*lar. Bu*na qar*şı mö*min*lə*rin boynuna düşən Al*la*hın in*san*la*ra vəhy yo*lu ilə çat*dır*dı*ğı di*nə riayət etməkdir. Bu din Al*la*hın in*san*la*rı ya*rat*dı*ğı fit*rə*tə (ya*ra*dı*lı*şa), yə*ni Al*lah*dan on*la*ra üfü*rül*müş olan ru*ha, vic*da*na ən uy*ğun olan hə*yat tərzi*dir.
(məqalə harun yahya)