Qətiyyət



Mö*mi*nin ən mühüm xü*su*siy*yət*lə*rin*dən bi*ri də son də*rə*cə qətiyyətli ol*ma*sı*dır. O, heç za*man şövq və hə*yə*ca*nı*nı itir*məz. Onun məq*sə*di yal*nız Al*la*hın ra*zı*lı*ğı*nı qa*zan*maq*dır. Bu*na gö*rə heç bir çə*tin*lik onu yo*lun*dan dön*də*rə bil*məz. İn*san*la*rın onun haq*qın*da nə dü*şün*dük*lə*ri də önəm*li de*yil*dir. Ye*ga*nə is*tə*yi Al*la*hın rıza*sı*dır; bü*tün hə*ya*tını bu hə*də*fə gö*rə plan*daş*dı*rı*r.

Allah mö*min*lə*rin qətiyyətli olmalarını müx*tə*lif formalarda sı*naq*dan ke*çi*rir. Mə*sə*lən, Al*lah mö*min*lə*rə bir müd*dət sı*xın*tı ve*rə bi*lər; on*la*rı tər*bi*yə et*mək üçün çə*tin*lik ve*rə bi*lər. Qu*ran*da bu və*ziy*yət be*lə açıq*la*nır:

«Əl*bət*tə, Biz si*zi bir az qor*xu, bir az ac*lıq, bir az da mal, can və məh*sul qıt*lı*ğı ilə im*ta*han edə*rik. Səbir edən şəxs*lə*rə müj*də ver!» («Bə*qə*rə» su*rə*si, 155).

Qə*ti dü*şün*cə*yə sa*hib olan mö*min, ayə*də bil*di*ril*di*yi ki*mi, ona qar*şı gə*lən bü*tün çə*tin*lik*lə*rə səbr edər. Qu*ran*da mö*min*lə*rin bu dav*ra*nı*şı be*lə bil*di*ril*miş*dir:

«Ne*çə-ne*çə pey*ğəm*bər bir yı*ğın Al*lah*pə*rəst*lə bir*lik*də vu*ruş*muş*lar. La*kin on*lar Al*lah yo*lun*da çək*dik*lə*ri mü*si*bət*lə*rə gö*rə nə zə*if*lik, nə aciz*lik gös*tər*miş, nə də bo*yun əy*miş*lər. Al*lah səbr edən*lə*ri se*vər! On*la*rın: «Ya Rəb*bi*miz, gü*nah*la*rı*mı*za və iş*lə*ri*miz*də həd*di aş*dı*ğı*mı*za gö*rə bi*zi ba*ğış*la! Qə*dəm*lə*ri*mi*zi möh*kəm*lən*dir və ka*fir*lə*rə qə*lə*bə çal*maq*da bi*zə kö*mək et!» – de*mək*dən baş*qa söz*lə*ri ol*ma*mış*dır» («Ali-İm*ran» su*rə*si, 146-147).

Bu*nun ək*si*nə, qə*tiy*yət gös*tər*mə*mək qəl*bi iman ba*xı*mın*dan xəs*tə olan*la*ra ya*ra*şan dav*ra*nış*dır. Bir ayə*də be*lə bu*yu*ru*lur:

«Sən*dən izn is*tə*yən*lər an*caq Al*la*ha, axi*rət gü*nü*nə iman gə*tir*mə*yən*lər və ürək*lə*ri şəkk-şüb*hə*yə dü*şən*lər*dir. On*lar öz şüb*hə*lə*rin*də tə*rəd*düd edib du*rar*lar» («Töv*bə» su*rə*si, 45).



Çə*tin*lik*lər*lə ya*na*şı, yax*şı im*kan*la*rın da in*san üzə*rin*də zə*if*lə*di*ci tə*si*ri var*dır. Ra*hat*lıq bir çox in*sa*nın hə*yə*ca*nı*nı və şövqünü sön*dü*rür. İn*sa*na Al*lah*dan ne*mət gə*lən*də ər*kö*yün*lük edə*rək Alah*dan üz dön*dər*mə*si ayə*lər*də in*kar*çı xü*su*siy*yət ki*mi bildirilir. Qu*ran*da bu və*ziy*yət be*lə bil*di*ril*miş*dir:

«İn*sa*na bir sı*xın*tı üz ve*rən za*man uza*nan*da da, otu*ran*da da, ayaq üs*tə du*ran*da da Bi*zə dua edər. La*kin onu sı*xın*tı*dan qur*tar*dıq*da on*dan öt*rü bi*zə heç dua et*mə*miş çı*xıb ge*dər. Həd*di aşan*la*ra əməl*lər be*lə*cə yax*şı gös*tə*ril*di» («Yu*nus» su*rə*si, 12).

Bu isə mö*min*lə*rə aid olan xü*su*siy*yət de*yil*. Əl*lə*ri*nə nə qə*dər yax*şı im*kan*lar ke*çir*sə-keç*sin (fi*ra*van*lıq, dəb*də*bə, pul, iq*ti*dar ki*mi), bu, on*la*rın dü*şün*cə*lə*ri*ni po*zub ira*də*siz dav*ran*ma*la*rı*na sə*bəb ol*maz. Çün*ki mö*min bü*tün bun*la*rın Al*lah*dan gə*lən ne*mət ol*du*ğu*nu və Al*lahın istədiyi an bun*la*rı ge*ri ala biləcəyini dü*şü*nər. Bu sə*bəb*dən ər*kö*yün*lü*yə alu*də ol*maz.

Cid*di səy gös*tər*mək, if*rat*dan qa*ça*raq ruhdan düşməmək mö*min*lə*rin səbr*li və əzmkar olduqlarını göstərən xü*su*siy*yət*lə*r*dir. Ayə*də «axi*rət üçün cid*di səy gös*tə*rən*lər»dən be*lə bəhs edi*lir:

«Mö*min olub axi*rə*ti is*tə*yən və onun uğ*run*da ça*lı*şan*la*rın zəh*mə*ti qə*bul olu*nar» («İs*ra» su*rə*si, 19).

Al*lah bir ayə*də «Yox*sa on*lar düz*gun iş gör*müş*dü*lər?! Elə isə Biz də düz*gün iş gö*rü*rük!» («Zux*ruf» su*rə*si, 79) de*miş*dir. Şüb*hə*siz, bu xü*su*siy*yət Al*la*hın yer üzə*rin*də*ki xə*li*fə*lə*ri olan mö*min*lə*rə də xas*dır.



Ruhdan düşməmək, hə*mi*şə şövq*lü və hə*yə*can*lı ol*maq Al*la*hın əm*ri*dir. Al*lah bir ayə*də be*lə bu*yu*rur: «Ruh*dan düş*mə*yin və qəm*gin ol*ma*yın. Hal*bu*ki, əgər mö*min*si*niz*sə, siz çox yük*sək*də du*rur*su*nuz!» («Ali-İm*ran» su*rə*si, 139).

Səbr və əzmkarlıq mö*minlərə yaraşan xü*su*siy*yə*t*dir. Mö*min*lər «Mö*min*lər içə*ri*sin*də elə*lə*ri var*dır ki, Al*lah*la et*dik*lə*ri əh*də sa*diq olar*lar. On*lar*dan ki*mi*si şə*hid ol*muş, ki*mi*si də göz*lə*yir. On*lar əs*la də*yiş*məz*lər» («Əh*zab» su*rə*si, 23) ayə*sin*də ol*du*ğu ki*mi, ölə*nə qə*dər ey*ni səbr və möh*kəm*li*yi Al*la*hın ri*za*sı uğ*run*da gös*tə*rən in*san*lar*dır. Nə et*dik*lə*ri bəl*li ol*ma*yan, mö*min*lə*rin ya*nın*da bir cür, in*kar edən*lə*rin ya*nın*da isə baş*qa cür hə*rə*kət edən mü*na*fiq xa*rak*ter*li in*san*lar isə son də*rə*cə qeyri-sabit halda hərəkət edirlər. On*lar mö*min*lər uğur qa*zan*dıq*da «Biz də siz*də*nik» de*mə*lə*ri, ya da çə*tin*li*yə dü*şər*kən mö*min*lər*dən uzaq dur*ma*ğa ça*lış*ma*la*rı bu*nun ən bariz nü*mu*nə*lə*rin*dən*dir.

Al*lah bir ayə*sin*də «qüv*vət və mə*ta*nə*tin ürək*lə*ri*nə ve*ril*di*yi» («Kəhf» su*rə*si, 14) ma*ğa*ra əh*lin*dən bəhs edir. İn*kar*çı cə*miy*yə*tin içə*ri*sin*də Al*la*ha qar*şı sə*da*qət gös*tə*rən bu gənc*lər mö*min*lər üçün qətiyyətlilik ba*xı*mın*dan ən gö*zəl nü*mu*nə*lər*dən bi*ri*ni təş*kil edir*lər. İba*dət*lərin*də və gö*zəl əx*laq*larında da*vam*lı*lıq gös*tər*mək də əzmkarlıq ba*xı*mın*dan parlaq nü*mu*nə*dir. Mö*mi*nin Al*lah qar*şı*sın*da*kı və*zi*fə*si ölə*nə*dək səbr*li ol*maq və Al*la*ha ver*di*yi sö*zə əməl et*mək*dir.

«Sə*nə be*yət edən*lər, şüb*hə*siz ki, Al*la*ha be*yət et*miş olur*lar. Al*la*hın əli on*la*rın əl*lə*ri*nin üs*tün*də*dir. Kim poz*sa, an*caq öz əley*hi*nə poz*muş olar. Kim Al*lah*la et*di*yi əh*di ye*ri*nə ye*tir*sə, ona bö*yük mü*ka*fat ve*rər!» («Fəth» su*rə*si, 10).
(məqalə harun yahya)