Allahı Az Xatırlamağın Fəsadları



«Al*la*hı unut*duq*la*rı üçün Al*la*hın da on*la*rı öz*lə*ri*nə unut*dur*du*ğu kim*sə*lə*rə bən*zə*mə*yin! On*lar fa*siq*lər*dir!» («Həşr» su*rə*si, 19).

Bir in*sa*nın Al*la*hı xa*tır*la*maqda zə*if*lik gös*tər*mə*si Ona olan ya*xın*lı*ğı*nı azal*dır. Din əx*la*qı*na uy*ğun ya*şa*ma*yan in*san*lar Al*la*hı heç vaxt xa*tır*la*ma*dıq*la*rı, hət*ta gün*lər*lə ağıl*la*rı*na gə*tir*mə*dik*lə*ri üçün ha*lal-ha*ra*mı göz*lə*mə*dən hər cür gü*nah iş tut*ma*ğı və Al*la*hın əmr*lə*ri*nə əməl et*mə*mə*yi hə*yat tər*zi*nə çe*vi*rirlər.

Mö*min*lər isə is*tər söz*lə*ri ilə, is*tər*sə də ağıl*la*rın*dan ke*çir*dik*lə*ri dü*şün*cə*lə*ri ilə bü*tün hə*yat*la*rı bo*yun*ca Al*la*hı xa*tır*la*yıb zikr et*mə*li*dir*lər. İn*sa*nın bə*zən unu*da*raq Al*la*hı ağ*lın*dan çı*xar*ma*sı hət*ta iman gə*ti*rən bir in*sa*nın da bi*lə*rək*dən, ya*xud bil*mə*yə*rək*dən müx*tə*lif xə*ta və gü*nah*lar iş*lə*mə*si*nə sə*bəb ola bi*lər. Çün*ki Al*la*hı xatırlamadan ötən müd*dət ər*zin*də in*sa*nın ha*di*sə*lə*ri doğru şəkildə qavrayıb qiy*mət*lən*dir*mə*sin*də, yax*şı*nı pis*dən ayır*ma*sın*da, hə*rə*kət, dav*ra*nış və da*nı*şıq*la*rın*da, Quranın hökmlərinə ria*yət edən dü*şün*cə*ni rəhbər tutmasında cid*di qü*sur*lar mey*da*na gə*lə bilər.

Quran*dan kə*nar hər bir dav*ra*nış po*zun*tu*la*rı*nın sə*bə*bi Al*la*hı xa*tır*la*maq mə*sə*lə*sin*də yol ve*ri*lən zə*if*lik*dir. Al*la*hın hökm*lə*ri qar*şı*sın*da həs*sas*lı*ğı*nı iti*rən in*san bə*zən elə səhv*lər edir ki, son*ra*dan və*ziy*yət dü*zə*lən*də hə*min səhv*lə*ri ne*cə et*di*yi*ni heç özü də an*la*mır. Be*lə qey*ri-adi səhv*lər Al*la*hı unut*ma*ma*ğın əhə*miy*yə*ti*ni gös*tə*rən xə*bər*dar*lıq və işa*rə*lər*dir. Unut*qan*lı*ğın müd*də*ti və də*rə*cə*si art*dıq*ca, yol ve*ri*lən səhv*lə*rin sa*yı və əhatə dairəsi də ar*tır. Al*la*hı xa*tır*la*maqda gös*tə*ri*lən qəf*lət və zə*if*li*yin bö*yük*lü*yü və dai*mi*li*yi in*sa*nın ima*nı üçün bö*yük bir təh*lü*kə*dir.

Hal*bu*ki Al*la*hı hər an xa*tır*la*maq, Onun ayə*lə*ri*ni dü*şü*nə*rək dərk et*mək in*sa*nın ağ*lı*nın və şüu*ru*nun da*im açıq ol*ma*sı*nı tə*min edir. Be*lə ol*du*ğu za*man in*san Quranın əmr və qa*da*ğa*la*rı*na dəqiqliklə əməl edib onlara tabe olur. Al*la*hı da*im xa*tır*la*yan bir in*san öz aciz*li*yi*ni da*ha yax*şı dərk edir, heç bir möv*zu*da yal*nız özü*nə aid bir qüv*və və ira*də*yə ma*lik ol*ma*dı*ğı*nı da*ha yax*şı anlayır. Bu*nun da nə*ti*cə*si ola*raq, da*im Al*la*ha dua edir və is*tə*di*yi*ni yal*nız On*dan di*lə*yir. İs*tə*dik*lə*ri*ni yal*nız Al*lah*dan is*tə*yir, hər bir iş*də Al*la*hı əsas sa*yır, özü*nü ta*ma*mi*lə Al*la*ha təs*lim edir. İstənilən şərtlər altında özü*nü müs*tə*qil və sər*bəst sa*yıb lov*ğa*lan*mır. Be*lə*lik*lə də ina*nan in*san*la*rın bü*tün hə*rə*kət*lə*ri, dav*ra*nış*la*rı, da*nı*şıq*la*rı Al*la*hın hi*ma*yə*si və nə*za*rə*ti al*tın*da olur. Nəticədə, Al*lah ona hər an ne*cə, nə şə*kil*də dav*ran*ma*ğın va*cib*li*yi*ni, ən doğ*ru hə*rə*kə*ti, ən gö*zəl sö*zü il*ham edir. Ona «insanlar arasında get*mə*yi* üçün nur bəxş edir» («Hə*did» su*rə*si, 28). Gö*zəl əx*la*qa qo*vuş*ma*sı*nı tə*min edir.

Bu*nun ək*si*nə ola*raq, in*san Al*la*hı xa*tır*la*maq*dan uzaq*laş*dıq*ca, tək-tən*ha və kö*mək*siz qa*lır, doğ*ru dü*şün*mək, doğ*ru qə*rar qə*bul et*mək qa*bi*liy*yə*ti*ni iti*rir. Gör*dü*yü iş*lər uğur*suz olur və tərs gə*ti*rir. Çün*ki heç bir kəs Al*la*hın yar*dı*mı və dəs*tə*yi ol*ma*dan hər hansı bir mə*sə*lə*nin öh*də*sin*dən gə*lə bil*məz. Hər hansı bir prob*le*mi Al*lah*dan ası*lı ol*ma*dan, öz qüv*və*si və ira*də*si ilə həll edə, Quran*da mədh edi*lən təq*va sa*hi*bi bir mö*min ola bil*məz. Çün*ki o, elə lap əvvəldən Al*la*hı unut*maq*la ən bö*yük səh*vi et*miş və qa*fil*lər*dən ol*muş*dur.



Al*la*hı xa*tır*la*maq bir mö*min üçün çox əhə*miy*yət*li iba*dət*dir. İman gə*ti*rən hər bir in*san gün*də*lik hə*ya*tı*nın qar*ma*qa*rı*şıq*lı*ğı için*də Al*la*hı bir an*lı*ğa da ol*sa, öz dü*şün*cə*sin*dən çı*xar*maz, Al*lah*la olan mə*nə*vi əla*qə*si*ni bir an be*lə itir*məz. Əks hal*da yu*xa*rı*da qeyd et*di*yi*miz çə*tin*lik*lər*lə qar*şı*la*şa*ca*ğı*nı bi*lir.

Quran*da bu möv*zu*ya Al*la*hın Hz.Mu*sa*ya xa*tır*lat*ma*sın*da da diq*qət ye*ti*ri*lir:

«Sən və qar*da*şın mö*cü*zə*lə*rim*lə ge*din və Mə*ni zikr et*mək*də zə*if*lik gös*tər*mə*yin» («Ta*ha» su*rə*si, 42).

Al*lah Fi*ro*nu haqq di*nə də*vət etmək üçün Hz.Mu*sa və qar*da*şı Hz.Ha*ru*na Onu zikr et*mək*də zə*if*lik gös*tər*mə*mə*lə*ri*ni xa*tır*lat*mış*dır. Çün*ki yu*xa*rı*da da bil*di*ril*di*yi ki*mi, Fi*ro*nun qar*şı*sın*da onları müvəffəq edəcək əsl qüv*və Al*lah*dır.

Bu*nun*la ya*na*şı Al*la*hı az xa*tır*la*maq mü*na*fiq*lə*rin bir xü*su*siy*yə*ti*dir. Bu hal Quran*da be*lə gös*tə*ri*lir:«Mü*na*fiq*lər Al*la*hı al*dat*ma*ğa ça*lı*şır*lar. Hal*bu*ki əs*lin*də Al*lah on*la*rı al*da*dır. On*lar na*ma*za dur*duq*la*rı za*man tən*bəl*lik*lə qal*xar, öz*lə*ri*ni xal*qa gös*tə*rər və Al*la*hı ol*duq*ca az yad edər*lər» («Ni*sa» su*rə*si, 142).

Al*la*hı da*im xa*tır*la*ma*ğın üs*tün*lü*yü bə*zi ayə*lər*də be*lə bil*di*ri*lir:

«…Al*la*hı zikr et*mək, şüb*hə*siz ki, ən bö*yük iba*dət*dir. Al*lah nə et*dik*lə*ri*ni*zi bi*lir!» («Ən*kə*but» su*rə*si, 45).

«Be*lə ol*duq*da siz Mə*ni xa*tır*la*yın ki, Mən də si*zi ya*da sa*lım! Mə*nə şükür edin, Mə*ni dan*ma*yın!» («Bə*qə*rə» su*rə*si, 152).
(məqalə harun yahya)