Neden Muttefik Ihtiyaci Duyuyoruz?(Neden ABD/Neden Rusya?)
-ikinci dunya savasinin sonlarina dogru baslayan ayrisma devaminda beliren soguk savas ve uluslararasi politikadaki iki kutuplu olusum, 1945-1990 doneminde de ulusal guvenlik gereksinimlerinin baskin oldugu bir dis politika anlayisi ve uygilamisini gerektirmistir.
-1945te sscb'nin once 1925 tarihli 'dostluk ve tarafsizlik' antlasmasini tek tarafli sona erdirmesi yine ayni yilda bogazlarin ortak savunulmasi ve turk-sscb sinirinda degisiklik yapilmasi talebi Turkiyeyi ciddi bir guvenlik endisesi ile karsikarsiya getirmistir.
-bu endiselerin sonucunda turkiye dis politikasinda degisiklik yapma yoluna egilmistir. boylece turk amerikan iliskileri yapilmaya baslanmistir.
-boylece bu endiselerin getirdigi gereksinimleri nato'ya derhal katilma egilimi ile gostermisiz.
butun bunlar olurkan turk amerikan iliskilerinde sadece amerikan cikarlari baskin oldugu tezi yanlistir; ama sadece o donemleri hesaba katarsak.
-----------------
fakat son yillarda iliskilerde inisli cikisli bir donem gecirdigimizi goz onune alirsak yalnizca amerikanin cikarlari baskin oldugu acikca ortadadir. yararlanan kisim hep amerika, ezilen kisim ise turkiye olmustur
not:Turkiye ABD tarafindan cizilen yola teslim olmak zorunda degildir!
Sovvyet zamaninda Staliniktidarinin Turkiye icin bir tehlike unsuru oldugu icin Turkiye bati ittifakina yonelmistir. Burada hicbir Ozbek Turkiye neden bati ittifakina kaydi diye suclamasin. cunku yakin tarihte bu gerekliydi.
----------------------
unutmadan, nato icerisinde ABD nin de Turkiyeye ihtiyacini gozden kacirmamak lazimdir. onlar Turkiyeye oyle muhtactir ki, iliskilerin kopmasi halinde ellerinde onemli bir sansi kaybedecekler.
-------------------
bu kisa bir ozet, daha da fazla ayrintisi mevcuddur.
---------------
simdi gelelim gunumuze. gunumuz son 15 yili icermektedir.
-sovyet tehdidinin yok olmasi ile (ayrica sscb'nin yikilmasi) turkiyenin abd ve bir butun olarak bati ile paylastigi ortak guvenlik paydasi erimistir. bunun sonucunda Turkiye yalnizliga itilmistir diyebiliriz.
-turkiyenin milli ve cografibutunlugunu hedefleyen soylemlerin bir butun olarak batidan himaye gormesi de bu doneme ve bu surece tesaduf etmis gibi... degisen kosullarda birliktelige vucut verecek yeni bir ortak guvenlik tanimlamasi yapilmadigindan, var olan ortak guvenlik paydasikaybolmaya ve bu durum turkiyeyikabuguna cekilmeye zorlamistir.
-------
not: 90'lardan 2000lere dogru,yasanan olaylar, giderek dunyanin yeni bir duzene degil duzensizlige dogru yol aldigi ortaya koymaya baslamistir.
-------
-turkiye arkasinda dost ve muttefik olarak gordugu devletler ile komsularinin yeraldigi etnik/mikro milliyetci ve radikal islami soylemlerine dayali bolucu ve ayrilikci teror orgut ve faaliyetlerinin giderek one cikmasina bagli olarak ic ve dis guvenlik endiselerini icice olarak yasamaya baslamistir.
-ab'nin politik ekonomik ve kulturel talepleri ile, abd'nin bolgesel planlari geregi olusturdugu yeni guncel yaklasimlar bu donemde turkiyenin guvenlik sorununu giderek daha cok ust duzeyde hissettirmeye baslamasina neden olmustur.
-turk amerikan iliskilerinde ciddi bir bozulma gorulurken (hemde AB ile) mevcut bosluga doldurmada akla gelen ulkeler ile turkiye arasindaki sorunlarin ve bolgedeki konjonkturel yaklasimin gecici oldugunun gorulmemesidir.
-11 eylul teror eylemleri (bushun plani) sonrasinda abd'nin dis politika anlayisinda gorulen degisiklik cok keskin olmustur.
Bush politikasi ile ingiltere kanada israil ve avustralya gibi geleneksel muttefikleri haricinde tum dunyayi karsisina alarak yeni surec baslatan abd, dunyayi kendisi merkezli olarak yeniden sekillendirmeye yonelmistir.
------------------
simdi teknik kismi da hesaba alarak bir genelleme yapalim.
-artik SSCB(sovyetler) tehdidi ve eski stalin politikasindan eser yoktur.
-ABD muttefikten cok bizlere dusman olmustur
-AB bizi resmen sinsice bolmeye calisiyor
-isler hep bizim zararimiza gidiyor
bizlerin yapacagi tek sey vardir
-kayitsiz sartsiz Turk Devletleri ile birlesmek.
----------------
Kisisel yorumum:
bakiniz ABD'yi guvenlik nedenleri ile kullanmisiz (teknik olarak kullanmak olmasa da duygusal baglamda bu sonuca ulasabiliriz)
Natoya girmisiz.
90'li yillara kadar karsimizdaki stalin tehdidini bir sekilde ortadan kaldirmisiz.
ama 90'li yillardan bu yana artik yeni degisimlerle karsilastigimiz politikalar hep bize zarar vermistik. Eski politikalarimiz. ABD'AB politikasi kesinlikle Cumhuriyetten 1990'a kadar olmustur. ve bu gercekten de gerekliydi, bahsettigim tarihlere kadar. Sovyetlerin Avrupayi da ezip gecme sansi yokedilmisti.
ama artik AB'umrumuzda degil, birakin Rusya ezip gecsin diyecegim. bu bir tur oc almadir benim icin. kendini begenmis bizleri dislamis kendilerini 1nci dunya bizleri 3ncu dunya ulkesi olarak secmis avrupa kesinlikle politik ve ekonomik acidan batakliga saplanmalidir.
amerikaya gelince, hep zarar goruyoruz, bu politika bitmelidir. 90'lara kadar gelen canim cicim iliskisi bitmis artik daha sert ses tonlari ile hitap eder olmusuz.
amerikanin ulkemize uyguladigi esareti de yok etmeliyiz. bizlere muhtac oldugu icin kullanmalarini engellemeliyiz.
--------------------
budusuncelerden yola cikarak ben Rusyayi da, ABD'yi 90'lara kadar arkamiza alip tehditleri yok ettigimiz gibi bugun, Rusyayi arkamiza alip ABD tehditlerini yok etmeliyiz diye dusunuyorum.
olur olmaz, ileride Rusya ile bir sorunumuz olursa bu sorunlar ortaya cikmadan once Turk devletleri ile birlesmeliyiz diyorum. Bu birlesme sonucunda Rusya da bir halt isleyemeyecektir. Ama sorun yapmazsa da iyi olur.
--------------------
[