Təyyarə qəzalarında təyyarə paramparça olsa da, dənizin dibinə getsə də dərhal kokpit deyilən pilot kabinindeki son danışmaları yazan qaraqutu axtarılar. Əksəriyyətlə qorxunc qəza dağıntısı arasından möhkəm olaraq tapılan bu qutular sayəsində qazanın səbəblərinə çatılar. Qaraqutu bu qədər möhkəm vəsaitdən edilirsə niyə təyyarənin bütünündə eyni vəsait istifadə edilmir?
Təyyarələrin rahatca havada qala bilmələri, uzun məsafələrə az yanacaqla çata bilmələri, mümkün olduğunca yüngül vəsaitdən edilmiş olmalarına bağlıdır. Bu vəsaitlər əksəriyyətlə alüminium və plastikdir.
Kokpitteki səsləri və uçuş məlumatlarını yazan hər iki qutu da paslanmayan poladdan edilər. Ən və boyları təxminən 25 santimetr, dərinlikləri 12-13 santimetrdir. Qutuların etqalınlıqları isə 6-7 millimetr qədərdir. Qutular ayrıca istiliyə və yanğına qarşı tədbir olmaq üzrə plastiklə çevrili maye köpük ilə də təchiz edilmişlər.
Qutular o qədər möhkəmdirlər ki, dənizə düşmüş bir təyyarənin qutuları 7 il sonra çıxarıla bilmiş amma buna baxmayaraq qeydlər sağlam olaraq dinlən/istirahət edə bilmişdir. Başlanğıcda qutular qanadların birləşmə nöqtəsinə yaxın bir yerə qoyulurdular. Bu bölgə təyyarənin ən ağır qisimi olduğundan eniş anında bu ağır parçalar qutuların üzərlərinə düşərək zərər verə bilirdilər. Sonraları qutular təyyarənin quyruq qisiminə qoyulmağa başlanıldı. Təbii bu, təyyarənin quyruq qisimindəki kreslolar insanlar üçün daha təhlükəsizdir mənasını verməz, ancaq bu yer/yeyər qaraqutuların təyyarənin dağıntısından ən uzağa düşməsini təmin etməkdədir.
Təyyarə qəzalarının səbəbləri dəyişikdir. Havada bir şəkildə partlayış edərək düşən təyyarələrdə yola saların xilas olma ehtimalı yoxdur. Bu səbəblə də təyyarənin edildiyi vəsait bu baxımdan əhəmiyyətli deyil. Təyyarə yerə bir bütün halında çarpsa da düşən bir liftdə olduğu kimi yola salar çarpmanın şiddətindən həyatlarını itirərlər.
Təyyarənin içinə maye köpük doldurmaq elektronik alətləri qoruya bilər amma insanların yalnız ölüm səbəblərini dəyişdirər. Təyyarənin vəsaitini qaraqutu vəsaitindən etmək, parçalanma və yanğından zərər görmə təhlükələrini önləyər amma çox təəssüf ki bu vəsaitdən edilmiş bir təyyarə də uça bilməz.
Qaraqutuların rəngləri qara deyil narincidir. Bu rəngin seçilməsinin səbəbi dağıntı arasından daha rahat fərq edilmələri üçündür.
LinkBack URL
About LinkBacks
Alıntı ile cevapla
Yetkileriniz
Yer imleri